Sorgu Hâkimi Nedir – Sorgu Hâkimi Nasıl Olunur – Sorgu Hâkimi Ne Kadar Kazanır?

Sorgu Hâkimi Nedir?

Sorgu hâkimi; adli sürecin başlangıcında, şüpheli veya sanığın özgürlüğünü etkileyebilecek kararları (tutuklama, adli kontrol, serbest bırakma) vermekle görevli olan, bağımsız yargı yetkisine sahip hâkimdir.

Sorgu hâkimi, soruşturma aşamasında savcının talebi üzerine şüpheliyi sorgular, delilleri değerlendirir ve özgürlük kısıtlamalarına karar verir.
Tarafsızlığı esas alan sorgu hâkimi, hem savcının hem de şüphelinin taleplerini adil bir şekilde inceleyerek, hukuka uygun karar verir.

Özellikle tutuklama kararları, seyahat yasağı gibi temel hak ve özgürlükleri kısıtlayan kararlar sorgu hâkimi tarafından verildiği için bu görev büyük bir sorumluluk ve hassasiyet gerektirir.

Sorgu Hâkimi Nasıl Olunur?

Sorgu hâkimi olmak için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

1. Hukuk Fakültesinden Mezun Olmak

• Türkiye’de sorgu hâkimi olabilmek için öncelikle Hukuk Fakültesi mezunu olmak şarttır.

2. Adli Yargı Hâkim ve Savcı Adaylığı Sınavına Girmek

• ÖSYM tarafından düzenlenen Adli Yargı Hâkim ve Savcı Adaylığı Sınavına girilmesi gerekir.

• Bu sınavda hukuk bilgisi, genel kültür ve genel yetenek alanlarında başarı sağlanmalıdır.

3. Mülakatı Geçmek

• Yazılı sınavı başarıyla geçen adaylar, Adalet Bakanlığı tarafından yapılan sözlü mülakata katılırlar.

• Adayın hukuk bilgisi, kişiliği, genel kültürü ve mesleğe uygunluğu değerlendirilir.

4. Hâkim-Savcı Adaylığı Süreci

• Mülakatı başarıyla tamamlayan adaylar, Hâkim ve Savcı Adayı olarak göreve başlar.

• Adaylar yaklaşık 2 yıl boyunca teorik ve pratik eğitim alır.

• Staj süreci sonunda yapılan değerlendirme ile asaletleri tasdik edilir.

5. Göreve Başlamak

• Adaylık süreci tamamlanan hâkimler, adli yargı teşkilatında görev alırlar.

• İlk görev yerlerinde genellikle sorgu hâkimi olarak atanabilirler.

• Tecrübeye ve görevlendirmelere göre başka mahkeme türlerinde de görev yapabilirler.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir?

Sorgu hâkimi olmak için izlenmesi gereken eğitim yolu:

• Hukuk Fakültesi (4 yıllık lisans eğitimi) – Mutlaka mezun olunmalıdır.

• Adli Yargı Hâkim ve Savcı Adaylığı Eğitimi – Adalet Akademisi tarafından verilir.

• Ek olarak, meslekte ilerlemek için:

  • İnsan Hakları Hukuku

  • Ceza Muhakemesi Hukuku

  • Anayasa Hukuku üzerine sürekli eğitimler ve seminerler takip edilir.

Sürekli değişen mevzuatlara hâkim olmak için meslek hayatı boyunca kendini güncellemek şarttır.

Kimlere Uygun?

Sorgu hâkimliği şu kişiler için uygundur:

• Tarafsızlık ve adalet duygusu yüksek olanlar

• Dikkatli, titiz ve ayrıntılara önem veren bireyler

• Yoğun stres altında soğukkanlı kalabilenler

• Yüksek sorumluluk bilincine sahip olanlar

• Etik değerlere bağlı, dürüst bireyler

• Hukuk bilgisine güvenen ve analitik düşünme yeteneği gelişmiş kişiler

• Sabırlı ve disiplinli çalışanlar

Çünkü sorgu hâkiminin verdiği kararlar, bireylerin temel hak ve özgürlüklerini doğrudan etkileyebilir.

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Sorgu hâkimlerinin çalışma düzeni yoğun ve değişkendir:

• Günde ortalama 8-10 saat çalışılır.

• Haftada 5 gün (Pazartesi-Cuma) mesai vardır.

• Ancak adli olayların yoğun olduğu dönemlerde hafta sonu ve gece çalışmaları da gerekebilir.

• Sorgu işlemleri acil durumlar içerdiği için nöbet sistemi uygulanabilir.

Özellikle büyük şehirlerde görev yapan sorgu hâkimleri için mesai saatleri zaman zaman uzayabilir.

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

• Sorgu hâkimlerinin 30 gün yıllık ücretli izin hakkı vardır.

• Adli tatil (20 Temmuz – 31 Ağustos) süresince de izin kullanılabilir, ancak nöbet sistemine göre görevde kalmaları istenebilir.

• Resmî tatillerde çalışılmadığı gibi, olağanüstü durumlarda adli nöbet gerekebilir.

Yıllık izin planlaması Adalet Bakanlığı'nın yönergelerine ve mahkeme işleyişine göre yapılır.

Sorgu Hâkimi Ne Kadar Kazanır?

Sorgu hâkimlerinin maaşı çalıştıkları şehir, kıdem ve hizmet süresine göre değişir:

• Yeni atanan sorgu hâkimi: Aylık 57.000 TL - 62.000 TL arasında maaş alır (2025 yılı itibarıyla).

• Deneyimli sorgu hâkimi: Aylık 65.000 TL - 75.000 TL arası maaş elde edebilir.

• Bazı ek ödenekler (nöbet ücreti, görev tazminatı vb.) maaşa eklenebilir.

Büyükşehirlerde görev yapan sorgu hâkimleri için ek sosyal yardımlar da sağlanabilir.

Sosyal Haklar

Sorgu hâkimlerinin sahip olduğu sosyal haklar şunlardır:

• SGK prim ödemesi ve sağlık sigortası

• Emeklilik hakkı (özel emekli statüsüyle)

• Yolluk ve görev tazminatları

• Fazla çalışma durumunda nöbet ödemeleri

• Lojman hakkı (bazı bölgelerde)

• Eğitim ve gelişim seminerlerine katılma imkânı

Görev süresi boyunca hâkim teminatı (bağımsızlık ve güvenceli çalışma) anayasal güvence altındadır.

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Sorgu hâkimi olarak çalışılabilecek alanlar:

• Adliyelerde adli yargı mahkemeleri

• Sulh Ceza Hakimlikleri

• Cezaevleri ve tutukluluk işlemleriyle ilgili birimler

• Özel yetkili mahkemelerde (terör, organize suçlar gibi)

Türkiye’de adalet sisteminin sürekli gelişmesi ve genişlemesi nedeniyle sorgu hâkimlerine her zaman ihtiyaç vardır.

Türkiye’de Yapılabilirliği

Türkiye'de sorgu hâkimliği oldukça önemli ve sürekli ihtiyaç duyulan bir meslektir:

• Adli olayların artması

• Ceza soruşturmalarının yoğunluğu

• Temel hak ve özgürlüklerin korunmasında yargı bağımsızlığı ihtiyacı

• Yeni adliye binalarının açılması

Bu gelişmeler doğrultusunda sorgu hâkimi mesleği, uzun vadede yüksek istihdam ve prestij sunar.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülebilir?

• Hukuk Fakültesi mezunu olduktan sonra 23-26 yaşları arasında mesleğe başlanabilir.

• Sağlık durumuna göre sorgu hâkimliği 65 yaşına kadar sürdürülebilir.

• 65 yaş sonrası ise emekli hâkim olarak çeşitli eğitim ve danışmanlık hizmetlerinde görev alınabilir.