Hukukçu Nasıl Olunur – Hukukçu Nedir – Hukukçu Ne Kadar Kazanır?

Hukukçu Nedir?

Hukukçu, hukuk sistemini ve yasaları bilen, yorumlayan ve uygulayan kişidir. Genel olarak hukuk mezunu herkes hukukçu kabul edilir. Ancak bu unvanın içinde farklı mesleki roller bulunur: avukat, hâkim, savcı, noter, arabulucu, akademisyen gibi. Hukukçular, toplumsal düzeni sağlayan kanunları yorumlar, adaletin uygulanmasına katkı sunar ve hak arama yollarında rehberlik eder.

Bir hukukçunun temel görevi, bireylerin ve kurumların hukuki haklarını korumak ve adalet sisteminin sağlıklı işlemesine destek olmaktır.

Hukukçu Nasıl Olunur?

Hukukçu olmak için ciddi bir eğitim süreci ve sınav sistemi vardır. Aşağıda bu süreç adım adım anlatılmıştır:

1. Lise Eğitimi

Hukuk fakültesine girebilmek için sayısal ya da eşit ağırlık puan türüyle YKS sınavına girilmesi gerekir. Eşit ağırlık öğrencileri hukuk fakülteleri için avantajlıdır.

2. Hukuk Fakültesini Kazanmak

Hukukçu olmak isteyen adaylar, Türkiye’deki bir hukuk fakültesini kazanmalıdır. Hukuk fakültesi eğitimi genellikle 4 yıl sürer ve şu dersleri içerir:

• Anayasa Hukuku

• Medeni Hukuk

• Ceza Hukuku

• Ticaret Hukuku

• Borçlar Hukuku

• İdare Hukuku

• Usul Hukukları (Ceza, Medeni, İcra)

3. Mezuniyet ve Kariyer Yolu Seçimi

Hukuk fakültesinden mezun olan kişi "hukukçu" unvanını alır ancak mesleğe göre farklı yollar izlenir:

a) Avukat Olmak İçin:

• Mezuniyet sonrası 1 yıl avukatlık stajı yapılır (6 ay adliye, 6 ay avukat yanında)

• Türkiye Barolar Birliği’ne kayıt olunur

• Avukatlık ruhsatı alınır

b) Hâkim veya Savcı Olmak İçin:

• Adli Yargı Sınavı (KPSS + ÖSYM sınavı) kazanılır

• Sınav sonrası mülakat süreci geçilir

• Adalet Akademisi’nde 2 yıl staj yapılır

• Hâkim veya savcı olarak atanılır

c) Akademisyen Olmak İçin:

• Yüksek lisans ve doktora yapılır

• Araştırma görevlisi, öğretim üyesi gibi akademik unvanlar alınır

d) Noter Olmak İçin:

• Avukatlık stajı tamamlanır

• Noterlik hakkı için Bakanlık ataması beklenir

• Noterlik sınavı kaldırılmıştır, puan ve sıra esaslı sistem geçerlidir

e) Hukuk Danışmanı, Arabulucu, Uzlaştırmacı:

• Belirli sertifika ve sınavlarla bu yan dallarda uzmanlaşma mümkündür.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir?

Hukukçu olmak için şart olan eğitim:

• 4 yıllık Hukuk Fakültesi (devlet veya vakıf üniversitesi)

• Türkiye'de YÖK tarafından tanınan yurtdışı hukuk fakülteleri (denkliği alınmalı)

Destekleyici eğitimler:

• Adalet Meslek Yüksekokulu (ara kademeler için)

• Arabuluculuk ve uzlaştırmacılık kursları

• CMK zorunlu müdafii, çocuk hakları eğitimi gibi meslek içi eğitimler

Kimlere Uygun?

Hukukçu mesleği şu özelliklere sahip bireyler için uygundur:

• Analitik ve eleştirel düşünebilen

• Adalet duygusu güçlü

• Sözlü ve yazılı ifade yeteneği yüksek

• Dikkatli, sabırlı ve araştırmayı seven

• Hukuki metinleri anlayabilen

• İnsan ilişkilerinde dengeli

• Etik değerlere bağlı

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Hukukçuların çalışma saatleri görev yaptıkları alana göre değişir:

• Avukatlar: Serbest çalıştıkları için randevu ve dava takvimine göre esnek saatler

• Hâkim ve savcılar: 08.30 – 17.00 (durum ve mahkemeye göre fazla mesai olabilir)

• Akademisyenler: 30 – 40 saat (ders + araştırma)

• Noterler: 09.00 – 17.00 (hafta içi + nöbet sistemine bağlı)

• Özel sektör hukuk danışmanları: Kurumsal firmaların çalışma sistemine göre (genellikle 09.00 – 18.00)

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

• Kamu çalışanı hukukçular (hâkim, savcı, noter):

  • 1 – 10 yıl: 20 gün

  • 10 yıl ve üzeri: 30 gün

  • Resmî tatil ve adli tatillerde izin

• Serbest çalışanlar (avukatlar):

  • Tatil zamanlarını kendileri belirler

  • Adli tatil (20 Temmuz – 1 Eylül) döneminde duruşma yoğunluğu azalır

Hukukçu Ne Kadar Kazanır?

2025 yılı itibariyle hukukçuların maaşları ve kazançları çalıştıkları alana göre farklılık gösterir:

Avukatlar

• Yeni başlayan serbest avukat: 25.000 TL – 40.000 TL

• Deneyimli avukat: 60.000 TL – 120.000 TL+

• Büyük firmalarda hukuk danışmanı: 70.000 TL – 150.000 TL

• Kendi bürosunu kuran: Gelir, dava sayısına ve müvekkil profiline göre değişir

Hâkim – Savcı

• Başlangıç maaşı: 55.000 TL – 65.000 TL

• Kıdemli hâkim / savcı: 80.000 TL – 100.000 TL

• Ağır ceza hâkimi / Cumhuriyet başsavcısı: 110.000 TL+

Noter

• Noterlik gelirleri sabit değildir; noterliğin bulunduğu konuma, işlem yoğunluğuna göre 100.000 TL üzeri olabilir

Akademisyen (Hukuk Fakültesi)

• Araştırma görevlisi: 25.000 TL – 35.000 TL

• Öğretim üyesi: 40.000 TL – 70.000 TL

• Profesör: 80.000 TL’ye kadar

Sosyal Haklar

• SGK (emeklilik, sağlık sigortası)

• Kıdem ve ihbar tazminatı (özel sektörde)

• Aile yardımı ve çocuk yardımı (kamu hukukçuları için)

• Meslek içi eğitim hakları

• Baro veya kamu destekli sağlık ve hukuk hizmetleri

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Hukukçular için iş alanı oldukça geniştir:

• Adalet Bakanlığı

• Mahkemeler (hâkim, savcı, zabıt katibi, yazı işleri)

• Serbest avukatlık

• Barolar

• Belediyeler

• Bakanlıkların hukuk birimleri

• Özel sektör firmaları (hukuk danışmanı)

• Üniversiteler (akademisyen)

• Sigorta ve bankacılık sektörü

• Uluslararası hukuk ofisleri ve kuruluşlar

Türkiye’de Yapılabilirliği

Hukukçuluk Türkiye'nin her yerinde yapılabilir. Ancak büyükşehirlerde (İstanbul, Ankara, İzmir) daha fazla iş imkânı ve dava çeşitliliği bulunur. Ayrıca baro, adliye, noter ve hukuk bürosu sayısı bu illerde daha fazladır.

Küçük şehirlerde de dava yükü daha az olabilir, bu da mesleği daha sakin bir tempoda icra etmeyi mümkün kılar.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülür?

• Hukuk fakültesi mezunu genelde 22 – 24 yaşında olur

• Avukatlık stajıyla birlikte 25 yaşında mesleğe başlanabilir

• Hâkimlik için en erken atama yaşı: 26 – 27

• Emeklilik yaşı genellikle 60 – 65

• Avukatlık emeklilik sonrası da sürdürülebilir