Avukat Nasıl Olunur ? Avukat Ne Kadar Kazanır ?

Meslek Tanımı

Avukat, kişilerin veya kurumların hukuki haklarını savunan, yasal işlemlerini takip eden ve adaletin sağlanması için mahkemelerde müvekkillerini temsil eden hukuk profesyonelidir. Avukatlar, bireylerin ve kuruluşların hukuki sorunlarını çözmek amacıyla hukuki danışmanlık verir, dava dosyalarını hazırlar, savunma yapar, dilekçe yazar ve hukuki süreçlerde rehberlik eder.

Avukatlık mesleği, adli ve idari yargı alanında çok geniş bir faaliyet alanını kapsar. Ceza, hukuk, ticaret, iş, vergi, aile ve idare hukuku gibi birçok dalda uzmanlaşabilirler. Avukatlar, bağımsız şekilde serbest çalışabilir, hukuk bürosu kurabilir veya kamu kurumlarında görev alabilir.

Avukat Nasıl Olunur ?

Avukat olabilmek için hukuk eğitimi almak ve belirli aşamaları başarıyla tamamlamak gerekir. Türkiye’de avukat olmanın yolu, lisans düzeyinde hukuk fakültesi eğitimi almak ve ardından avukatlık stajını tamamlamaktır. Aşağıda bu süreç adım adım açıklanmıştır.

1. Lise Eğitimi

Avukat olmak isteyen bireylerin en az lise mezunu olması gerekmektedir. Tercihen aşağıdaki lise türlerinden mezun olunması avantaj sağlar:

• Anadolu Lisesi (eşit ağırlık bölümü)

• Fen Lisesi (eşit ağırlık geçişi ile)

• Sosyal bilimler liseleri

• Özel kolej ve üniversiteye hazırlık liseleri

Eşit ağırlık (TM) puan türü ile hukuk fakültesine yerleşilebildiği için Türkçe, matematik ve edebiyat derslerine ağırlık verilmelidir.

2. YKS ile Hukuk Fakültesine Giriş

Avukat olmak için Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS)’na girilmesi gerekir. Hukuk fakülteleri Eşit Ağırlık puan türüyle öğrenci kabul eder. Öğrencilerin yüksek TYT ve AYT puanı alması gerekir.

YÖK kararı gereği, hukuk fakültelerine yerleşebilmek için en düşük başarı sırası şartı vardır. 2025 itibariyle başarı sırası en az 50.000 civarında olmalıdır (güncel yıl bilgilerine göre değişiklik gösterebilir).

3. Hukuk Fakültesi Eğitimi

Hukuk fakültesi 4 yıl (8 yarıyıl) süren bir lisans programıdır. Bu programda öğrenciler şu konularda eğitim alır:

• Anayasa Hukuku

• Medeni Hukuk

• Ceza Hukuku

• Borçlar Hukuku

• İdare Hukuku

• Ticaret Hukuku

• Vergi Hukuku

• İş Hukuku

• Uluslararası Hukuk

• Hukuk Metinleri, Mantık ve Düşünme Teknikleri

Mezun olan kişilere “Hukuk Fakültesi Mezunu” ya da "Hukuk Lisansı Sahibi" unvanı verilir.

4. Avukatlık Stajı

Hukuk fakültesi mezunları barolara başvurarak avukatlık stajına başlamak zorundadır. Avukatlık stajı 1 yıl sürer ve iki aşamadan oluşur:

• İlk 6 ay: Mahkemelerde zorunlu adliye stajı

• Son 6 ay: Avukat yanında mesleki staj

Staj sürecinde ücret ödemesi zorunlu değildir. Bazı hukuk büroları stajyer avukata ödeme yapabilir, bazıları yapmaz. Staj süreci sonunda Baro tarafından avukatlık ruhsatı verilir.

5. Avukatlık Ruhsatı Almak

Staj tamamlandıktan sonra bağlı olunan baro tarafından gerekli incelemeler yapılır ve Avukatlık Ruhsatnamesi düzenlenir. Avukatlık ruhsatını alan kişi artık Türkiye Barolar Birliği sistemine kayıtlı bir resmî avukat olur.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir ?

Avukat olabilmek için aşağıdaki eğitim aşamalarından geçmek gerekir:

• Lise mezuniyeti (tercihen eşit ağırlık bölümü)

• YKS ile hukuk fakültesi kazanımı

• 4 yıllık hukuk fakültesi eğitimi

• 1 yıllık zorunlu avukatlık stajı

• Baro ve Türkiye Barolar Birliği ruhsatı

Türkiye’de hukuk eğitimi veren başlıca üniversiteler:

• Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi

• İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi

• Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi

• Galatasaray Üniversitesi

• Hacettepe Üniversitesi

• İstanbul Bilgi Üniversitesi

• Koç Üniversitesi

• TOBB ETÜ

• Başkent Üniversitesi

Kimlere Uygun ?

Avukatlık mesleği aşağıdaki kişisel özelliklere sahip bireyler için uygundur:

• İyi bir sözel ifade yeteneğine sahip

• Detaylara dikkat eden

• Araştırmayı ve okumayı seven

• Hukuki metinleri yorumlayabilen

• İkna kabiliyeti yüksek

• Adalet duygusu gelişmiş

• Etik değerlere bağlı

• Zor durumlar karşısında soğukkanlı kalabilen

• Analitik düşünebilen ve mantık yürütme becerisi yüksek bireyler

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Avukatların çalışma saatleri görev yaptığı yere göre değişkenlik gösterir:

Serbest Avukatlar

• Ofis açılışı: Genellikle 09.00 – 18.00

• Duruşmalar, dosya takibi ve müvekkil görüşmeleri gündüz saatlerinde yapılır

• Yoğun dava dönemlerinde gece geç saatlere kadar çalışılabilir

• Hafta sonları da dosya hazırlığı olabilir

Kurumsal Avukatlar / Şirket Avukatları

• Hafta içi: 08.30 – 17.30 arası

• Haftalık ortalama: 40 – 45 saat

• Ofis ortamı ve sabit çalışma saatleri mevcuttur

Kamuda Görevli Avukatlar

• Devlet memurlarına tanınan mesai saatleri geçerlidir

• Hafta içi 08.00 – 17.00

• Nöbet sistemi genellikle bulunmaz

• Resmî tatil ve hafta sonları çalışma yoktur

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

Avukatların izin hakları çalıştıkları statüye göre değişiklik gösterir:

Serbest Avukatlar

• Yıllık izin hakkı kendi planlamalarına bağlıdır

• Baro kaydı olan her avukat kendi iş takvimini belirler

• Duruşma tarihleri dışında istedikleri zaman tatil yapabilirler

Kurumsal ve Kamu Avukatları

• 1 – 5 yıl arası çalışanlara: 14 gün yıllık izin

• 5 – 15 yıl arası: 20 gün

• 15 yıl üzeri: 26 gün

• Doğum, evlilik, hastalık gibi durumlarda mazeret izni verilir

• Resmî tatil ve hafta sonları ücretli tatildir

Ortalama Maaşlar (Türkiye Şartlarında)

2025 yılı itibariyle Türkiye’de avukat maaşları görev türüne, şehir konumuna ve deneyime göre değişmektedir:

Serbest Avukatlar

• Yeni başlayan (0 – 2 yıl): 20.000 TL – 35.000 TL

• Orta düzey tecrübeli (3 – 6 yıl): 35.000 TL – 60.000 TL

• Deneyimli avukat (10 yıl üzeri): 70.000 TL – 150.000 TL arası (müvekkil portföyüne göre)

Hukuk Bürosunda Çalışan Avukat

• Başlangıç maaşı: 20.000 TL – 30.000 TL

• Deneyim arttıkça: 35.000 TL – 60.000 TL arası

• Kurumsal müvekkilli avukatlarda daha yüksek kazanç olabilir

Şirket Avukatı

• Başlangıç maaşı: 25.000 TL – 40.000 TL

• Kurumsal firmalarda: 50.000 TL – 80.000 TL

• Holding veya çok uluslu şirketlerde: 100.000 TL’ye kadar çıkabilir

Kamu Avukatı

• Memuriyet statüsünde: 30.000 TL – 45.000 TL

• Kıdemli devlet avukatlarında: 50.000 TL – 60.000 TL

• Ek ödemeler ve tazminatlarla birlikte maaş artabilir

Sosyal Haklar

Avukatların sahip olduğu sosyal haklar görev yaptıkları statüye göre aşağıda belirtilmiştir:

• SGK (emeklilik ve sağlık sigortası)

• Kıdem ve ihbar tazminatı (kamu ve kurumsal çalışanlar için)

• Serbest avukatlar için Bağ-Kur (zorunlu)

• Baro ve Türkiye Barolar Birliği üyelik avantajları

• Yıllık izin, doğum izni, hastalık izni (kurum çalışanlarında)

• Emekli avukatlara özel destekler

• Avukatlar için mesleki sorumluluk sigortası zorunluluğu

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Avukatların çalışabileceği alanlar oldukça geniştir:

• Serbest avukatlık (kendi ofisini açarak)

• Hukuk bürolarında maaşlı avukatlık

• Şirketlerin hukuk departmanları

• Kamu kurumları (belediyeler, bakanlıklar, kamu iktisadi teşekkülleri)

• Bankalar, sigorta şirketleri

• Akademik kariyer (hukuk fakültelerinde öğretim görevlisi)

• Uluslararası kuruluşlar ve STK’lar

• Noterlik (şartları sağlanırsa)

Türkiye’de Yapılabilirliği

Avukatlık mesleği Türkiye’nin tüm il ve ilçelerinde yapılabilir. Her ilde baro teşkilatı bulunmaktadır. Büyük şehirlerde rekabet daha fazladır ancak müvekkil potansiyeli de yüksektir. Küçük şehirlerde ve ilçelerde avukat sayısı daha az olduğu için uzmanlık alanı belirlemek önemlidir. Duruşmalara katılım ve dosya takibi açısından coğrafi kısıt bulunmamaktadır.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülür ?

• Hukuk fakültesi mezuniyet yaşı: Ortalama 22 – 24

• Staj sonrası avukatlık ruhsatı ile mesleğe başlama: 23 – 25

• Serbest avukatlık: Fiziksel engel bulunmadığı sürece 65 yaş ve üzeri sürdürülebilir

• Emeklilik sonrası danışmanlık, arabuluculuk veya eğitmenlik yapılabilir