Bilirkişi Nasıl Olunur ? Bilirkişi Ne Kadar Kazanır ?

Meslek Tanımı

Bilirkişi, mahkemelerde veya resmi kurumlarda, teknik bilgi ve uzmanlık gerektiren konularda rapor hazırlayan ve görüş bildiren kişidir. Genellikle bir davada, uzman oldukları alanlarda tarafsız bir şekilde değerlendirme yapar ve mahkemeye bilgi sağlarlar. Bilirkişiler, hukuk, mühendislik, tıp, finans gibi birçok farklı alanda bulunabilirler.

Bilirkişiler, mahkemeler için önemli bir referans kaynağıdır ve uzmanlık alanlarında adaletin sağlanmasına katkıda bulunurlar. Hazırlamış oldukları raporlar, mahkeme kararlarını etkileme potansiyeline sahiptir.

Bilirkişi Nasıl Olunur?

Bilirkişi olma süreci genel olarak aşağıdaki adımları içerir:

1. Eğitim Almak

• Lise ve Yüksekokul/Eğitim: Bilirkişi olabilmek için genellikle ilgili bir alanlarda (hukuk, mühendislik, tıp) lisans diploması almak gereklidir. Uzmanlık gerektiren bir alanda yeterli eğitim gereklidir.

• Yüksek Lisans: Bazı alanlarda, uzmanlık düzeyinde eğitim almak (örneğin, tıpta uzmanlık eğitimi, mühendislikte yüksek lisans) faydalı olabilir.

2. Uzmanlık Alanını Belirlemek

• İlgili Alan Seçimi: Bilirkişi olmak istediğiniz alanı belirlemek önemlidir. Bu; finans, inşaat, tıp, bilgisayar bilimleri gibi birçok alanda olabilir.

• Deneyim Kazanmak: Seçtiğiniz alanda profesyonel olarak çalışarak deneyim kazanmanız gereklidir. Bu, bilirkişi olarak yetkinliğinizi artıracaktır.

3. Sertifikasyon ve Tanınma

• Bilirkişi Belgesi Almak: Mahkeme sistemlerinde bilirkişi olarak görev alabilmek için ilgili belgelerin ve sertifikaların alınması gerekebilir. Türkiye'de, Adalet Bakanlığı'nın belirlediği kriterlere uygun olarak “bilirkişi” kaydının yapılması önemlidir.

• Resmi Kuruluşlarla İletişim: Mahkemelerle veya bilirkişi listeleriyle iletişime geçerek kayıtlı bilirkişi olmak için gereken adımları takip edin.

4. Mahkeme ve Kurumlarla İletişim

• Mahkeme İhtiyacı: Mahkemelere ve yargı organlarına kayıtlı olmak, davalarda bilirkişi olarak görev almanızı sağlar.

• Bağlantılar Geliştirmek: Alanınızdaki diğer profesyonellerle ve avukatlarla ilişkilerinizi güçlendirmek, sizi daha görünür kılabilir.

Bilirkişi Görev ve Sorumlulukları

Bilirkişilerin görev tanımı, bağlı oldukları alana göre değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak aşağıdaki başlıkları kapsar:

• Rapor Hazırlamak: Teknik konular hakkında detaylı raporlar hazırlamak ve bunları mahkemelere sunmak.

• Danışmanlık Sağlamak: Taraflara veya mahkemeye o alanla ilgili bilgi ve görüş bildirmek.

• Adli Süreçte Yer Almak: Mahkeme duruşmalarında bilirkişi olarak ifade vermek ve teknik konularda açıklama yapmak.

• Soruşturmalara Katılmak: Bazı durumlarda, soruşturmalara katılarak olayların aydınlatılmasına destek olmak.

Hangi Okul veya Eğitim Gerekir?

Bilirkişi olabilmek için gereken eğitim ve belgeler şunlardır:

• Lisans Diploması: İlgili alanda lisans eğitimi gereklidir (hukuk, mühendislik, tıp, vb.).

• Yüksek Lisans veya Uzmanlık Eğitimi: Alanınızda derinlemesine bilgi sahibi olmanızı sağlayacak programları düşünün.

• Sertifikaların Alınması: Belirli alanlarla ilgili ek sertifikalar ve kurslarla bilgilerinizi tazelemek.

Kimlere Uygun?

Bilirkişi olma mesleği, aşağıdaki niteliklere sahip bireyler için uygundur:

• Alanında Uzmanlık: Seçtiğiniz alanda derin bilgiye sahip olanlar.

• Analitik Düşünme: Olayları değerlendirme ve mantıklı sonuçlar çıkarma yeteneğine sahip olanlar.

• İletişim Becerileri: Hem yazılı hem de sözlü olarak etkili bir şekilde ifade edebilme yeteneği.

• Tarafsızlık: Bilirkişi olarak görev yapanların tarafsız kalmaları ve adaletin sağlanmasına katkıda bulunmaları beklenir.

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Bilirkişilerin çalışma saatleri, görev aldıkları alana ve davaların yoğunluğuna bağlıdır:

• Standart Çalışma Saatleri: Genellikle haftada 40 saat çalışabilirler, ancak duruşma veya rapor hazırlama sürecine bağlı olarak bu süre uzayabilir.

• Esnek Çalışma: Duruşmalara göre esnek saatler uygulayabilirler.

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

Bilirkişilerin yıllık izin hakları, serbest çalıştıkları için değişkenlik gösterebilir. Ancak, genel olarak şu durumlar geçerlidir:

• Yıllık İzin Süresi: Çalışma şartlarına bağlı olarak yıllık izin hakları bulunmaktadır.

• Resmi Tatiller: Resmi tatil günlerinde çalışma durumu, davalarda görev alıp almadıklarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Ortalama Maaşlar (Türkiye Şartlarında)

Bilirkişilerin maaşları, uzmanlık alanına, deneyime ve görev aldıkları davalara bağlı olarak değişiklik göstermektedir. 2025 yılı itibarıyla:

• Yeni Başlayan Bilirkişi: 15.000 TL – 25.000 TL

• Deneyimli Bilirkişi: 25.000 TL – 45.000 TL

• Kıdemli Bilirkişi: 45.000 TL ve üzeri kazanç elde edebilirler. Şayet bir dava üzerinden ödeme alırlarsa, bu durum farklılık gösterebilir.

Sosyal Haklar

Bilirkişilerin sosyal hakları, çalıştıkları kuruma bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Eğer serbest çalışıyorlarsa, sosyal haklar farklı uygulamalarla sınırlı olacaktır:

• SGK Sağlık Sigortası: Bağlı oldukları bir kurum varsa sosyal güvenlik hakları sağlanabilir.

• Yıllık İzin Hakkı: Yılda belirli izin hakları bulunmaktadır.

• Danışmanlık Ücretleri: Bazı bilirkişiler, bireysel danışmanlık hizmetleri sunarak ek gelir elde edebilir.

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Bilirkişiler, çeşitli alanlarda görev alabilir ve geniş bir iş fırsatı bulabilirler:

• Mahkeme Bilirkişiliği: Mahkeme davalarında bilirkişi olarak görev almak.

• Danışmanlık Firmaları: Danışmanlık ve raporlama hizmeti sunan kuruluşlarda çalışmak.

• Kendi Ofislerini Açma: Uzmanlık alanında kendilerine ait bir ofis açmak.

Türkiye’de Yapılabilirliği

Bilirkişilik, Türkiye’de yargı sisteminin önemli bir parçasıdır ve bu nedenle önemli bir meslek dalıdır:

• Adaletin Sağlanması: Mahkemelerin bilirkişilere ihtiyaç duyması nedeniyle talep her zaman vardır.

• Farklı Alanlarda Çalışma İmkanları: Farklı uzmanlık alanlarında bilirkişi olma şansı sunar.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülebilir?

Bilirkişi mesleğine başlama yaşı ve sürdürülebilirlik durumu genel olarak şu şekildedir:

• Başlangıç Yaşı: Genellikle 25 yaşından itibaren bilirkişi olarak kariyere adım atmak mümkündür.

• Kariyer Gelişimi: 30'lu ve 40'lı yaşlarda daha üst düzey bilirkişi pozisyonlarına ulaşmak mümkündür.

• Sürdürülebilirlik: Fiziksel bir engel olmadığı sürece, 60 yaşına kadar bu mesleği sürdürmek mümkündür.