Şarküteri Nedir – Şarküteri Nasıl Olunur – Şarküteri Ne Kadar Kazanır?

Şarküteri Nedir?

Şarküteri; kahvaltılık, kurutulmuş, salamura ve vakumlu ürünlerin satışının yapıldığı, genellikle perakende hizmet veren gıda işletmesidir. Et ürünlerinden süt mamullerine, zeytin çeşitlerinden atıştırmalıklara kadar geniş ürün yelpazesi sunan şarküteriler, özellikle yüksek kalite ve hijyenle özdeşleşmiş butik gıda satış noktalarıdır.

Bir şarküteride satılan başlıca ürünler şunlardır:

• Sucuk, pastırma, salam, sosis

• Beyaz peynir, kaşar, tulum, örgü peynir

• Zeytin çeşitleri, turşular, reçeller

• Tereyağı, yoğurt, kaymak

• Şarküteri sosları, hardal, salça

• Vakumlu meze çeşitleri (haydari, humus, acuka vb.)

• Kuruyemiş, atıştırmalıklar

• Yöresel ürünler (kars kaşarı, Hatay zeytini, Trabzon tereyağı vb.)

Şarküteriler genellikle mahalle içinde, market içinde veya AVM'lerde butik satış noktası olarak faaliyet gösterir. Kalite, tazelik, hijyen ve sunum bu mesleğin temelini oluşturur.

Şarküteri Nasıl Olunur?

Şarküteri açmak ya da işletmek için hem yasal belgeler hem de sektörel bilgi gereklidir. Gıda ile doğrudan temas edilen bir alan olduğu için sağlık ve hijyen düzenlemelerine uyum zorunludur.

1. Temel Şartlar

• 18 yaşını doldurmuş olmak

• En az ilkokul mezunu olmak

• Gıda ve hijyen kurallarına uyum sağlayacak fiziki şartlara sahip olmak

• Adli sicil kaydının temiz olması

• Gıda satışına engel teşkil edecek bir sağlık problemi olmamak

2. Gerekli Belgeler

Şarküteri açmak isteyen bir kişinin alması gereken yasal belgeler:

• Nüfus cüzdanı fotokopisi

• Adli sicil kaydı

• İkametgâh belgesi

• Vergi levhası (Vergi Dairesi'nden alınır)

• Esnaf ve Sanatkârlar Odası kaydı

• Belediye’den işyeri açma ve çalışma ruhsatı

• Gıda satış izni (Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü’nden)

• Hijyen Belgesi (Halk Eğitim Merkezi’nden alınabilir)

• Kira sözleşmesi veya tapu fotokopisi

• İşyeri için uygunluk raporu (Zabıta ve İtfaiye kontrolü gerekebilir)

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir?

Şarküteri işletmek için zorunlu bir akademik eğitim bulunmaz. Ancak gıda güvenliği, müşteri ilişkileri ve ticaret bilgisi için bazı eğitim programları önerilir.

Faydalı Eğitimler:

• Halk Eğitim Merkezleri: Hijyen eğitimi, satış teknikleri

• KOSGEB: Uygulamalı girişimcilik eğitimi (şarküteri açmak isteyenler için)

• Tarım İlçe Müdürlükleri: Gıda denetimi ve saklama koşulları hakkında eğitimler

• Ticaret odası seminerleri: Gıda perakendeciliği, küçük işletme yönetimi

• Online eğitim platformları: Perakende satış, raf düzeni, müşteri ilişkileri

Kimler Şarküterici Olabilir?

Şarküteri işletmeciliği, dikkat, sabır, hijyen hassasiyeti ve müşteri ilişkisi yönetimi gerektirir. Hem fiziksel hem zihinsel becerilerin birlikte kullanılması gerekir.

Şarkütericiliğe uygun kişiler:

• Gıda ürünleriyle çalışmayı seven

• Hijyen ve düzene önem veren

• Güler yüzlü ve iletişimi kuvvetli

• Detaylara önem veren, dikkatli

• Yoğun tempoya ve uzun saatler ayakta kalmaya alışkın

• Ticari bakış açısına sahip, hesap yapmayı bilen

• Ürün bilgisi edinmeye ve öğrenmeye açık olan bireyler

Günlük ve Haftalık Çalışma Saatleri

Şarküteri işletmeleri genellikle sabah erken saatlerde açılır ve akşam geç saatlere kadar açıktır. Özellikle hafta sonları ve resmi tatil öncesi dönemler yoğundur.

• Günlük ortalama çalışma süresi: 10 – 12 saat

• Haftalık toplam: 60 – 70 saat

• Sabah açılış: 07:00 – 08:00

• Akşam kapanış: 20:00 – 22:00

• Haftada 1 gün tatil yapılabilir (genellikle hafta içi)

• Bayramlar ve resmi tatillerde çalışmak yaygındır

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

Kendi işini yapan şarkütericiler için izin durumu kişisel tercihe bağlıdır. Ancak dükkânın kapalı olduğu günlerde gelir elde edilemeyeceği için kısa tatiller planlanır.

• Tatil dönemleri kış aylarında tercih edilir

• Güvenilir bir çalışan ya da aile bireyine devredilerek izin yapılabilir

• Bayram ve özel günlerde çalışma, ciroyu artırabileceği için genellikle tercih edilir

• Çalışanlar için yıllık izin, doğum izni, hastalık izni gibi haklar İş Kanunu çerçevesinde geçerlidir

Şarküteri Ne Kadar Kazanır?

Şarküterinin kazancı bulunduğu lokasyona, ürün çeşitliliğine, müşteri yoğunluğuna ve işletme giderlerine göre değişir. Gıda ürünlerinde kâr marjı, tedarik ve fire oranına bağlı olarak şekillenir.

2025 Yılı Ortalama Aylık Kazançlar:

• Küçük mahalle şarküterisi: 25.000 TL – 40.000 TL

• Orta ölçekli işletmeler: 40.000 TL – 70.000 TL

• AVM içi veya lüks semtteki şarküteriler: 80.000 TL – 120.000 TL (ciro, gider hariç)

Etkileyen Faktörler:

• Ürünlerin tazeliği ve kalite standardı

• Yöresel ve butik ürünlerin bulunabilirliği

• Paket servis veya online satış desteği

• Tatil ve bayram dönemlerinde yapılan özel kampanyalar

• Müşteri memnuniyeti ve sadakat kart sistemleri

Sosyal Haklar

Sosyal haklar, şarküteriyi işleten kişinin kendi adına mı yoksa bir işyerinde çalışan olarak mı hizmet verdiğine göre değişir.

Kendi İşyerini Açanlar:

• Bağ-Kur üzerinden emeklilik ve sağlık sigortası

• Vergi levhası ile resmi işletme sahibi olurlar

• Devlet destekli kredilere ve teşviklere başvuru yapabilirler

• Emeklilik sonrası işletmeye devam edebilirler

Çalışanlar İçin:

• SGK güvencesi

• Kıdem ve ihbar tazminatı

• Fazla mesai ve resmi tatil ücreti

• Yıllık izin, hastalık, doğum ve evlilik izinleri

• Performansa dayalı prim veya yemek/servis hakkı

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Şarküteri işletmeleri, hem bağımsız dükkânlar hem de büyük market zincirlerinin içinde faaliyet gösterebilir. Ayrıca dijitalleşme ile birlikte online satış ve evlere servis seçeneği de hızla yayılmaktadır.

İş Alanları:

• Bağımsız şarküteri dükkânı açmak

• Market içi şarküteri reyonu işletmek

• AVM içerisinde konsept şarküteri kurmak

• Zincir marketlerde şarküteri çalışanı olmak

• Yöresel ürün pazarlaması yapmak

• E-ticaret üzerinden vakumlu ürün satışı başlatmak

• Organik pazarlarda ve fuarlarda tezgâh açmak

Türkiye’de Yapılabilirliği

Türkiye'de kahvaltı kültürü oldukça gelişmiş olduğu için şarküteri ürünlerine olan talep süreklidir. Özellikle butik ve yöresel ürünlerin satışına olan ilgi her geçen yıl artmaktadır.

Avantajlar:

• Orta sermaye ile butik işletme kurulabilir

• Sürekli talep gören ürünler satılır

• Kâr marjı kontrollü yönetildiğinde sürdürülebilir kazanç sağlar

• Gıda sektörü her zaman canlıdır

• Sadık müşteri kitlesi oluşturulabilir

Zorluklar:

• Soğuk zincir gereksinimi ve ürün tazeliği takibi

• Günlük fire oranı

• Hijyen ve denetimlerde yüksek hassasiyet

• Zincir market ve AVM rekabeti

• Ürün fiyatlarındaki dalgalanmalara karşı kâr marjı koruma zorluğu

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülebilir?

• Başlama yaşı: En az 18 yaş (resmî olarak işyeri açmak için)

• Devam yaşı: Fiziksel sağlık uygun olduğu sürece 60 – 65 yaşına kadar sürdürülebilir

• Emekli olduktan sonra da işletme yönetimi yapılabilir