Adli Tabip Nasıl Olunur ? Adli Tabip Ne Kadar Kazanır ?

Meslek Tanımı

Adli tabip, adli olaylara karışmış bireylerin sağlık durumlarını değerlendiren, ölüm nedenlerini belirleyen ve hukuki süreçlerde bilirkişi olarak görev yapan tıp doktorudur. Bu uzmanlık alanı, hem tıp hem de hukuk disiplinlerini bir araya getirerek; cinayet, intihar, trafik kazası, cinsel saldırı, işkence gibi vakaların tıbbi incelemesini yürütür.

Adli tabipler; adli muayene, otopsi, ölüm nedeni tespiti, yaş tayini, darp-cedel raporu hazırlama gibi işlemleri gerçekleştirir. Aynı zamanda adli raporlar yazar, mahkemelerde bilirkişi olarak görüş bildirir ve savcılık ya da kolluk kuvvetleriyle koordineli çalışır. Bu meslek, halk sağlığı, insan hakları ve adalet sistemi açısından kritik bir rol üstlenir.

Adli Tabip Nasıl Olunur ?

Adli tabip olabilmek için tıp fakültesinden mezun olduktan sonra Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS) ile Adli Tıp uzmanlık dalına yerleşilmesi gerekir. Aşağıda bu sürecin tüm adımları açıklanmıştır.

1. Lise Eğitimi

Adli tabip olmak isteyen bireylerin öncelikle sayısal ağırlıklı bir lise eğitimi alması önerilir. Tercihen:

• Fen Lisesi

• Anadolu Lisesi (sayısal alan)

• Özel okullar (fen bilimleri ağırlıklı programlar)

Bu okullarda alınan matematik, fizik, kimya ve biyoloji dersleri tıp eğitiminin temelini oluşturur.

2. Tıp Fakültesine Giriş

Lise mezuniyetinden sonra Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS)’na girilerek Sayısal puan türü ile Tıp Fakültesi kazanılır. Türkiye’de tıp fakültesi eğitimi 6 yıldır.

Tıp fakültesinde temel bilimler (anatomi, histoloji, fizyoloji, patoloji) ve klinik bilimler öğretilir. Mezuniyet sonrası Tıp Doktoru (pratisyen hekim) unvanı alınır.

3. Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS)

Tıp fakültesinden mezun olan hekimler TUS (Tıpta Uzmanlık Sınavı)’na girerek Adli Tıp uzmanlık alanını tercih eder. TUS, yılda 2 kez yapılır ve merkezi bir sınavdır.

TUS puanı, adayın uzmanlık alanına yerleşmesinde belirleyicidir. Adli tıp uzmanlık eğitimi kontenjanları sınırlı olduğu için rekabet yüksektir.

4. Uzmanlık Eğitimi

Adli tıp uzmanlık eğitimi 4 yıl sürer. Eğitim sürecinde uzman adayları hem teorik dersler hem de uygulamalı otopsi ve muayene işlemleri yapar. Eğitim boyunca:

• Adli muayene yöntemleri

• Otopsi teknikleri

• Rapor yazımı

• Yaş tayini ve cinsel saldırı incelemeleri

• Adli toksikoloji ve travmatoloji

• Mahkeme raporlama süreçleri

eğitimlerinin tamamı gerçekleştirilir. Eğitim sonunda tez ve yeterlik sınavı başarıyla geçildiğinde Adli Tıp Uzmanı (adli tabip) unvanı alınır.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir ?

Adli tabip olabilmek için izlenmesi gereken eğitim adımları şunlardır:

• Sayısal bölümden mezun bir lise programı

• YKS ile 6 yıllık tıp fakültesi eğitimi

• TUS ile Adli Tıp Uzmanlığı kazanımı

• 4 yıllık uzmanlık eğitimi ve tez savunması

Eğitim alınabilecek bazı üniversiteler:

• İstanbul Üniversitesi – İstanbul Tıp Fakültesi

• Hacettepe Üniversitesi

• Gazi Üniversitesi

• Ankara Üniversitesi

• Dokuz Eylül Üniversitesi

• Ege Üniversitesi

• Adli Tıp Kurumu Eğitim ve Araştırma Merkezleri

Kimlere Uygun ?

Adli tabiplik mesleği aşağıdaki özelliklere sahip bireyler için uygundur:

• Tıbbi bilgiye ilgi duyan

• Hukuk sistemine ve adalete duyarlı

• Detaylara dikkat eden ve gözlem yeteneği gelişmiş

• Soğukkanlı, stres yönetimi yüksek

• Rapor yazma ve belge düzenleme konusunda dikkatli

• İnsan hakları ve etik değerlere önem veren

• Otopsi ve adli vakalarla çalışmaya psikolojik olarak hazır bireyler

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Adli tabiplerin çalışma saatleri görev yaptıkları kuruma göre farklılık gösterebilir:

Adli Tıp Kurumu

• Hafta içi: 08.30 – 17.00

• Genellikle hafta sonu ve resmi tatiller tatildir

• Nöbet sistemi uygulanmaz

• Haftalık ortalama 40 saat çalışılır

Üniversite Hastaneleri

• Eğitim, araştırma ve otopsi görevleri

• Dönemsel olarak akademik çalışmalar

• Haftalık: 40 – 45 saat

Mahkeme Görevlendirmesi veya Bilirkişilik

• Dosya bazlı çalışma

• Mahkeme günü ve rapor teslim tarihine göre planlama

• Zaman zaman ek görev veya uzman görüş istenebilir

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

Adli tabiplerin izin hakları çalıştıkları kurumun statüsüne göre belirlenir:

Kamu Kurumlarında

• 1 – 10 yıl hizmet süresi: 20 gün yıllık izin

• 10 yıl üzeri: 30 gün

• Resmî tatillerde görev yapılmaz

• Seminer, kongre ve eğitimler için idari izin alınabilir

• Doğum, hastalık, evlilik gibi durumlarda mazeret izni uygulanır

Üniversite Kurumlarında

• Akademik izin ve yıllık izin hakları

• Bilimsel araştırmalar ve yayın faaliyetleri için izin imkânı

Ortalama Maaşlar (Türkiye Şartlarında)

2025 yılı itibariyle Türkiye’de adli tabip maaşları çalışılan kurum ve deneyime göre değişmektedir:

Devlet Kurumları – Adli Tıp Kurumu

• Yeni başlayan adli tabip: 55.000 TL – 65.000 TL

• 5 yıl ve üzeri deneyim: 70.000 TL – 85.000 TL

• Ek ödeme, görev tazminatı ve uzmanlık tazminatı ile: 90.000 TL’ye kadar çıkabilir

Üniversiteler ve Akademik Kurumlar

• Araştırma görevlisi: 45.000 TL – 60.000 TL

• Doçent ve profesör unvanlı uzmanlar: 80.000 TL – 120.000 TL arası

• Yayın teşvikleri ve ders ücretleri eklenebilir

Bilirkişilik ve Danışmanlık

• Dosya başı bilirkişi ücreti: 1.500 TL – 10.000 TL arası

• Mahkemeler, avukatlar ve resmi kurumlara yazılan raporlar üzerinden ek gelir sağlanabilir

Sosyal Haklar

Adli tabiplerin sahip olduğu sosyal haklar şunlardır:

• SGK (emeklilik ve sağlık güvencesi)

• Kıdem ve ihbar tazminatı (memur ve sözleşmeli kadrolarda)

• Uzmanlık tazminatı

• Bilirkişi ek ödemeleri

• Yıllık ücretli izin

• Malpraktis sigortası

• Sendikal ve toplu sözleşme hakları (kamu çalışanları için)

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Adli tabiplerin görev alabileceği alanlar:

• Adli Tıp Kurumu merkez ve şube müdürlükleri

• Üniversite hastaneleri (Adli Tıp Anabilim Dalları)

• Eğitim ve araştırma hastaneleri

• Devlet hastanelerinin adli birimleri

• Mahkemelerde bilirkişi olarak

• Özel hukuk bürolarına danışmanlık

• Sigorta şirketleri (hasar ve tazminat değerlendirme birimleri)

• Tıp fakültelerinde öğretim üyesi olarak

Türkiye’de artan dava dosyaları, şüpheli ölüm vakaları ve tıbbi delil ihtiyacı nedeniyle adli tabiplere olan ihtiyaç süreklidir.

Türkiye’de Yapılabilirliği

Adli tabiplik mesleği Türkiye’nin tüm illerinde uygulanabilir. Adli Tıp Kurumu’nun bölge müdürlükleri ve mahkemelerin yoğun olduğu şehirlerde daha fazla iş potansiyeli mevcuttur. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya gibi büyük şehirlerde kadro sayısı fazladır. Anadolu şehirlerinde ise uzman açığı daha yüksek olabilir.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülür ?

• Tıp fakültesi mezuniyet yaşı: 24 – 25

• Uzmanlık eğitimi sonrası mesleğe başlama: 28 – 30

• Görev yaşı: 65 yaşına kadar sürdürülebilir

• Emeklilik sonrası bilirkişilik, danışmanlık ve akademik görevlerle meslek devam ettirilebilir