Tezgahtar Nedir – Tezgahtar Nasıl Olunur – Tezgahtar Ne Kadar Kazanır?

Tezgahtar Nedir?

Tezgahtar; mağaza, market, butik, şarküteri, yapı market gibi perakende satış noktalarında müşteriyle birebir ilgilenen, ürün tanıtımı yapan, satış gerçekleştiren ve satış sonrası hizmetleri takip eden görevliye verilen mesleki unvandır. Perakende sektörünün sahadaki yüzü olan tezgahtarlar, hem ürün bilgisine hem de güçlü iletişim yeteneğine sahip olmalıdır.

Tezgahtarlar, müşteri memnuniyeti sağlamakla kalmaz; aynı zamanda satış hedeflerinin gerçekleşmesine katkıda bulunurlar. Ürün teşhiri, stok kontrolü, kasa işlemleri, fiyat güncellemeleri, raf düzeni gibi konular da onların sorumluluğuna girer.

Tezgahtarlar genellikle aşağıdaki alanlarda görev alır:

• Giyim mağazaları

• Elektronik ve teknoloji marketleri

• Süpermarket ve hipermarketler

• Şarküteri ve kasap reyonları

• Parfümeri, kozmetik mağazaları

• Ayakkabı, bijuteri, züccaciye, kırtasiye dükkânları

• Yapı marketler ve nalburlar

Tezgahtar Nasıl Olunur?

Tezgahtar olmak için üniversite diploması gerekmez. Genellikle lise mezunu olmak yeterlidir. Ancak büyük markalar ve zincir mağazalar bazı yeterlilik ve tecrübeler arayabilir. Eğitim süreci çoğu zaman işe alım sonrası verilen oryantasyon eğitimiyle başlar.

1. Temel Şartlar

• En az lise mezunu olmak (bazı sektörlerde ilköğretim yeterlidir)

• 18 yaşını doldurmuş olmak

• Güler yüzlü, disiplinli ve sorumluluk sahibi olmak

• Ayakta çalışmaya ve vardiyalı düzene uyum sağlamak

• Diksiyonu düzgün ve dış görünüşüne özen gösteren biri olmak

2. Gerekli Belgeler

Bir mağazada tezgahtar olarak çalışmak için istenebilecek belgeler:

• Kimlik fotokopisi

• Diploma veya mezuniyet belgesi

• Adli sicil kaydı

• İkametgâh belgesi

• Sağlık raporu (gıda reyonlarında çalışacaklar için zorunlu olabilir)

• SGK girişi yapılabilmesi için işe giriş bildirgesi

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir?

Tezgahtar olmak için özel bir akademik eğitim zorunlu değildir. Ancak bazı kurs ve eğitimler mesleki gelişim açısından fayda sağlar ve işe alım sürecinde tercih edilmenizi kolaylaştırır.

Faydalı Eğitim ve Sertifikalar:

• Halk Eğitim Merkezleri: “Perakende Satış ve Müşteri Temsilciliği”, “Reyon Görevlisi Eğitimi”

• İŞKUR Meslek Edindirme Kursları: Tezgahtar ve satış danışmanı eğitimleri

• Online eğitim platformları: Diksiyon, ikna teknikleri, kasa işlemleri, e-ticaret bilgisi

• Zincir mağazaların oryantasyon programları: Ürün bilgisi, kampanya yönetimi, stok takibi

Kimler Tezgahtarlığa Uygundur?

Tezgahtarlık; dikkat, sabır, insan ilişkileri ve organizasyon yeteneği gerektirir. Ayrıca yoğun tempoda çalışmaya uygun kişiler için daha verimli bir meslek dalıdır.

Bu meslek, aşağıdaki kişilik özelliklerine sahip bireyler için uygundur:

• Güler yüzlü ve yardımsever

• İnsan ilişkileri güçlü

• Ayakta çalışmaya ve sürekli hareket halinde olmaya alışkın

• Takım çalışmasına yatkın

• Hızlı karar verebilen ve çözüm odaklı

• Temsil yeteneği olan, dış görünümüne özen gösteren

• Ürün bilgisi edinmeye açık ve yenilikleri takip eden

Günlük ve Haftalık Çalışma Saatleri

Tezgahtarların çalışma saatleri, bulundukları sektör ve işletmenin açılış-kapanış saatlerine göre belirlenir. Genellikle vardiyalı sistem uygulanır.

• Günlük ortalama çalışma süresi: 8 – 10 saat

• Haftalık toplam süre: 45 – 55 saat

• Haftanın 6 günü çalışmak yaygındır

• Hafta içi bir gün izin verilir (Pazar günleri yoğunluk nedeniyle çalışılabilir)

• Bayramlar, özel günler ve kampanya dönemleri (Black Friday, yılbaşı gibi) yoğun geçer

• Gece vardiyası veya kapanış saatleri 23:00’e kadar sürebilir (özellikle AVM mağazalarında)

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

Tezgahtarlar genellikle İş Kanunu kapsamında çalıştıkları için yıllık izin hakları yasal güvence altındadır.

• 1 yıldan fazla çalışan tezgahtarlar, yılda 14 gün ücretli izin hakkına sahiptir

• Resmî tatil günlerinde çalışma yapılırsa fazla mesai ücreti alınır

• Evlilik, doğum, hastalık gibi özel durumlarda izin kullanma hakkı bulunur

• Hafta içi bir gün izin yaygın uygulamadır

• İşverenin insiyatifine bağlı olarak kampanya dönemi sonrası ek izin verilebilir

Tezgahtar Ne Kadar Kazanır?

Tezgahtarın kazancı; çalıştığı sektör, işletmenin büyüklüğü, görev süresi ve performansına göre değişir.

2025 Yılı Ortalama Aylık Tezgahtar Maaşları:

• Yeni başlayan, küçük mağaza: 17.002 TL (asgari ücret)

• Orta düzey mağazalarda çalışan deneyimli tezgahtar: 18.000 TL – 22.000 TL

• Büyük zincir mağazalarda ya da lüks mağazalarda çalışanlar: 25.000 TL – 35.000 TL

• Kasa sorumlusu, reyon lideri gibi pozisyonlar: 30.000 TL – 40.000 TL’ye kadar çıkabilir

Ek Kazanç Olanakları:

• Satış hedefi gerçekleştirme bonusu

• Performans primi

• Vardiya ve gece mesaisi farkları

• Ramazan ve bayram gibi dönemlerde ekstra ücret

• Mağaza içi kampanya ödülleri

Sosyal Haklar

Tezgahtarlar, İş Kanunu kapsamında çalıştıkları için geniş sosyal haklara sahiptir.

Sosyal Haklar:

• SGK kapsamında sağlık sigortası

• Emeklilik primi ödemesi

• Kıdem ve ihbar tazminatı hakkı

• Fazla mesai ve tatil çalışma ücretleri

• Yıllık ücretli izin

• Doğum, hastalık, evlilik, cenaze gibi sosyal izinler

• Sendikal haklar ve toplu iş sözleşmesi olan işletmelerde ek güvenceler

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Perakende sektörü büyüdükçe tezgahtarlık da yaygınlaşmaktadır. Türkiye’de giyim, elektronik, kozmetik ve gıda perakendesi hızla büyüdüğü için bu alanda iş potansiyeli oldukça yüksektir.

İş bulunabilecek alanlar:

• Zincir market ve süpermarketler (Migros, A101, BİM vb.)

• Giyim mağazaları (LC Waikiki, Koton, Mavi, DeFacto vb.)

• Kozmetik ve parfümeri mağazaları (Gratis, Watsons, Rossmann)

• AVM içindeki teknoloji mağazaları (Teknosa, Vatan, MediaMarkt)

• Şarküteri, kasap reyonları, bijuteri dükkânları

• Ayakkabı, züccaciye, yapı marketler

Türkiye’de Yapılabilirliği

Türkiye’de tezgahtarlık mesleği, en yaygın maaşlı mesleklerden biridir. Özellikle gençler, yeni mezunlar ve perakende sektöründe kariyer hedefleyenler için başlangıç noktası olarak değerlidir.

Avantajlar:

• Eğitim seviyesi düşük olsa da iş bulma olanağı yüksektir

• Yasal güvencelidir ve sosyal haklar mevcuttur

• Deneyim kazandıkça yükselme ve maaş artışı mümkündür

• Takım çalışması ve iletişim becerileri gelişir

• Esnek sektörler arası geçiş yapılabilir (gıda, giyim, teknoloji)

Zorluklar:

• Ayakta uzun saatler çalışmak zorlayıcı olabilir

• Müşteri şikâyetleriyle başa çıkmak gerekir

• Vardiyalı sistem aile hayatıyla uyumlu olmayabilir

• Yoğun kampanya dönemlerinde stres seviyesi artabilir

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülebilir?

• Başlama yaşı: En az 18 yaş (yasalar ve işveren politikaları gereği)

• Devam yaşı: Fiziksel sağlık ve performans uygun olduğu sürece 55 – 60 yaşa kadar yapılabilir

• Emeklilikten sonra da deneyimle birlikte danışmanlık ya da kasa görevliliği gibi hafif pozisyonlarla sürdürülebilir