Rejisör Nedir – Rejisör Nasıl Olunur – Rejisör Ne Kadar Kazanır?

Rejisör Nedir?

Rejisör; tiyatro, sinema, televizyon ve sahne sanatlarında bir eserin sahnelenmesi, çekilmesi ve genel akışının yönetilmesinden sorumlu kişidir.

Bir rejisör, sahne üzerinde oyuncuların nasıl hareket edeceğinden, sahne dekoruna, ışıklandırmaya, ses efektlerine ve genel atmosferin yaratılmasına kadar tüm süreçleri yönetir.
Senaryonun veya metnin ruhunu doğru şekilde yansıtmak için hem yaratıcı hem de teknik bilgiye sahiptir.

Tiyatroda rejisör genellikle “yönetmen” anlamında kullanılırken, sinema ve televizyonda “yönetmen” terimi daha yaygındır. Ancak rejisör kelimesi özellikle sahne sanatlarında hâlâ kullanılmaktadır.

Rejisör; eseri bir bütün olarak görüp, en doğru, en estetik ve en etkili biçimde izleyiciye sunmaktan sorumludur.

Rejisör Nasıl Olunur?

Rejisör olmak uzun vadeli bir eğitim ve pratik süreci gerektirir. Aşamalar şunlardır:

1. Sanat ve Sahneye İlgi Duymak

• Erken yaşlardan itibaren tiyatroya, sinemaya ve sahne sanatlarına ilgi duymak büyük avantaj sağlar.

• Tiyatro kulüplerinde, amatör gruplarda deneyim kazanmak faydalıdır.

2. Eğitim Almak

• Üniversitelerin Tiyatro Yönetmenliği, Sahne Sanatları, Sinema-TV Yönetmenlik bölümlerinde lisans eğitimi alınabilir.

• Eğitim sürecinde sahne yönetimi, oyuncu yönetimi, dramaturji, sanat tarihi, sahne tasarımı gibi dersler alınır.

3. Asistanlık Yapmak

• Deneyimli bir rejisörün veya yönetmenin yanında asistanlık yapmak büyük bir öğrenme fırsatıdır.

• Sahne arkası işleyişi, ekip yönetimi ve prova süreçlerini görmek, işin pratiğini kazandırır.

4. Kendi Projelerini Yönlendirmek

• Kısa film, tiyatro oyunu, öğrenci projeleri gibi küçük çaplı projelerde yönetmenlik yaparak tecrübe kazanılır.

• Zamanla profesyonel yapımlarda görev almak için portföy oluşturulur.

5. Sürekli Eğitim ve Gelişim

• Sanat dünyası sürekli geliştiği için rejisörlerin de yeni teknikleri, akımları ve sahneleme yöntemlerini takip etmesi gerekir.

• Yönetmenlik atölyeleri, seminerler ve festivaller rejisörler için büyük öğrenme kaynaklarıdır.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir?

Rejisör olmak isteyenler için tercih edilen başlıca okullar:

• İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Sahne Sanatları

• Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi – Sahne Sanatları ve Tiyatro Yönetmenliği

• Ankara Üniversitesi DTCF – Tiyatro Bölümü

• Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi – Sahne Sanatları

• Bilkent Üniversitesi – Sahne Sanatları

Ayrıca sinema ve televizyon alanında yönetmenlik eğitimi veren iletişim fakülteleri de bu alana geçiş yapmayı kolaylaştırır.

Kimlere Uygun?

Rejisörlük mesleği şu özelliklere sahip bireyler için uygundur:

• Yaratıcı düşünce gücü yüksek olanlar

• İyi bir görsel hafıza ve sahne tasarımı hayal edebilenler

• İletişim becerileri güçlü ve insan ilişkilerinde başarılı olanlar

• Ekip yönetimi ve kriz çözümleme yeteneği olanlar

• Detaylara önem veren ve sabırlı çalışanlar

• Sanat tarihine, edebiyata ve sahne sanatlarına ilgi duyanlar

• Stresli ve yoğun ortamlarda soğukkanlı kalabilen kişiler

Ayrıca liderlik vasfı ve vizyon sahibi olmak, başarılı bir rejisörlük kariyeri için çok önemlidir.

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Rejisörlerin çalışma saatleri yoğun ve esnektir:

• Prova dönemlerinde günde 8-12 saat çalışmak gerekebilir.

• Çekim günlerinde veya sahneleme haftasında gece geç saatlere kadar mesai yapılabilir.

• Hafta sonları ve resmi tatillerde prova veya gösteri olması nedeniyle çalışmak normaldir.

• Özellikle gösteri ve gala öncesi son haftalar yoğun bir tempoda geçer.

Kısacası, proje bazlı yoğun çalışılan ama yaratıcı anlamda tatmin edici bir meslektir.

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

• Kurumsal tiyatrolarda veya devlet kurumlarında çalışan rejisörler, İş Kanunu veya 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında 30 gün yıllık izin hakkına sahiptir.

• Özel projelerde ve freelance çalışanlar proje bitiminde kendi tatillerini planlayabilirler.

• Sanat sezonunun bitiminde (genellikle yaz aylarında) tiyatrolar tatil dönemine girer, bu dönemde dinlenme fırsatı doğar.

Rejisör Ne Kadar Kazanır?

Rejisörlerin kazançları çalıştıkları sektöre, deneyime ve projenin büyüklüğüne göre değişir:

• Yeni başlayan rejisör (asistan veya küçük projeler): Aylık 18.000 TL - 25.000 TL arasında kazanabilir.

• Tecrübeli rejisörler (büyük tiyatrolarda veya TV projelerinde çalışanlar): Aylık 30.000 TL - 50.000 TL arasında gelir elde eder.

• Ünlü veya tanınmış rejisörler: Büyük yapımlarda bölüm başına, sezonluk veya proje başına 100.000 TL ve üzeri ücret alabilirler.

Sinema filmleri ve dizilerde yönetmenlik yapan rejisörlerin kazançları çok daha yüksek olabilir.

Sosyal Haklar

Kurumsal yapımlarda ve devlet tiyatrolarında çalışan rejisörlerin sahip olduğu sosyal haklar şunlardır:

• SGK prim ödemesi ve sağlık sigortası

• Emeklilik hakkı

• Yıllık izin ve kıdem tazminatı

• Fazla mesai ödemesi

• Eğitim ve gelişim desteği (bazı kurumlar tarafından sağlanır)

Özel projelerde ve freelance çalışanlar kendi sosyal güvenlik işlemlerini kendileri yürütmelidir.

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Rejisörlerin çalışabileceği alanlar oldukça geniştir:

• Devlet tiyatroları

• Şehir tiyatroları

• Özel tiyatro toplulukları

• Sinema ve dizi yapım şirketleri

• Televizyon kanalları (program ve dizi yönetmenliği)

• Reklam filmleri yönetmenliği

• Festivaller ve kültürel organizasyonlar

• Eğitim kurumlarında sahne sanatları eğitimi

Türkiye’de büyüyen dizi sektörü ve bağımsız tiyatro sahnesi rejisörler için önemli iş fırsatları sunmaktadır.

Türkiye’de Yapılabilirliği

Türkiye'de rejisörlük yapmak oldukça mümkün ve değerlidir:

• İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde tiyatro, sinema ve televizyon projeleri fazladır.

• Bağımsız sanat projeleri ve ulusal festivaller yeni yönetmenlere ve rejisörlere sahne imkânı tanımaktadır.

• Artan dizi ve film üretimi, yönetmenlik mesleğine olan talebi sürekli canlı tutmaktadır.

Başarılı ve yaratıcı bir rejisör, ulusal ve uluslararası projelerde kariyer yapabilir.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülebilir?

• Başlama yaşı: Üniversite mezuniyetinden sonra genellikle 22-25 yaş arasında başlanabilir.

• Sürdürme yaşı: Fiziksel sağlık ve yaratıcı enerji olduğu sürece 70 yaş ve sonrasında bile sürdürülebilir.

• Sanat dünyasında yaşlı ve deneyimli rejisörler her zaman büyük saygı görür ve önemli projelerde danışmanlık yaparlar.