Psikolog Nasıl Olunur ? Psikolog Ne Kadar Kazanır ?

Meslek Tanımı

Psikolog, insan davranışlarını, düşünce süreçlerini, duygularını ve sosyal etkileşimlerini bilimsel yöntemlerle inceleyen, değerlendiren ve gerektiğinde çeşitli psikolojik destek yöntemleriyle bireylere rehberlik eden uzman kişidir. Psikologlar, bireylerin ruhsal, duygusal ve davranışsal sorunlarını tespit eder, tanılar koymaz ancak danışmanlık verir, terapi süreçlerine destek olur ve çeşitli testler uygular.

Psikologlar; klinik psikoloji, gelişim psikolojisi, endüstri psikolojisi, okul psikolojisi, adli psikoloji gibi farklı alt alanlarda uzmanlaşabilir. Görev yaptıkları kurumlar arasında hastaneler, psikolojik danışma merkezleri, okullar, cezaevleri, şirketler, üniversiteler ve rehabilitasyon merkezleri yer alır.

Psikolog Nasıl Olunur ?

Psikolog olmak için üniversitelerin psikoloji lisans programlarından mezun olmak gerekir. Klinik psikolog veya uzman psikolog olmak isteyen bireyler ise lisans sonrası yüksek lisans eğitimi almalıdır. Aşağıda bu süreç adım adım açıklanmıştır:

1. Lise Eğitimi

Psikolog olmak isteyen bireylerin ilk adımı lise eğitimini tamamlamaktır. Sayısal ya da eşit ağırlık alanı seçilebilir, ancak üniversite sınavında eşit ağırlık puan türü ile tercih yapılacağı unutulmamalıdır.

• Tercih edilen lise türleri: Anadolu Lisesi, Fen Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi

• Edebiyat, matematik ve psikoloji gibi derslerde başarı önemlidir

2. Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS)

Psikoloji lisans programına yerleşebilmek için YKS’nin TYT + AYT oturumlarına girilmelidir.

• AYT’de eşit ağırlık (EA) puanı hesaplanır

• Türkiye'de birçok üniversite yüksek puanla psikoloji bölümü kabulü yapmaktadır

3. Psikoloji Lisans Programı

Psikolog unvanı, 4 yıllık Psikoloji Bölümü mezunlarına verilir.

• Eğitim süresince: Gelişim psikolojisi, klinik psikoloji, deneysel psikoloji, sosyal psikoloji, psikometri, psikolojik testler gibi dersler alınır

• Bazı üniversitelerde staj zorunludur

• Devlet, vakıf ve özel üniversitelerde psikoloji bölümü mevcuttur

Lisans mezunu olan kişiler “Psikolog” unvanı alır. Ancak klinik psikolog olarak danışmanlık vermek için yüksek lisans gereklidir.

4. Klinik Psikoloji Yüksek Lisansı (Uzmanlaşma)

Klinik psikolog olmak isteyenler, üniversitelerin tezli klinik psikoloji yüksek lisans programlarına başvurmalıdır.

• Süre: 2 yıl

• Kabul için: ALES, lisans not ortalaması ve mülakat başarı kriterleri dikkate alınır

• Klinik uygulama, süpervizyon ve vaka çalışmaları zorunludur

Yüksek lisans mezunları "Uzman Psikolog" veya "Klinik Psikolog" unvanını alarak ruhsal sağlık alanında çalışabilir.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir ?

Psikolog olmak için izlenmesi gereken eğitim basamakları şunlardır:

• Lise mezuniyeti (eşit ağırlık alanı önerilir)

• YKS sınavı (EA puan türü)

• 4 yıllık Psikoloji lisans programını başarıyla tamamlama

• Klinik psikolog olmak için tezli yüksek lisans eğitimi (tercihen klinik psikoloji alanında)

Psikoloji bölümü bulunan başlıca üniversiteler:

• Boğaziçi Üniversitesi

• Orta Doğu Teknik Üniversitesi

• Hacettepe Üniversitesi

• İstanbul Üniversitesi

• Ankara Üniversitesi

• Ege Üniversitesi

• Koç Üniversitesi

• Bilkent Üniversitesi

• Bahçeşehir Üniversitesi

• İstanbul Bilgi Üniversitesi

Kimlere Uygun ?

Psikologluk mesleği aşağıdaki kişisel niteliklere sahip bireyler için uygundur:

• Empati kurabilen ve insanlara yardım etmeye istekli

• İyi bir dinleyici ve gözlemci

• Sabırlı, objektif ve dikkatli

• Duygusal olarak güçlü, kriz anlarında soğukkanlı

• İletişim becerisi gelişmiş

• Etik değerlere ve gizlilik ilkesine bağlı

• Analitik düşünebilen

• Bilimsel araştırmalara ve akademik çalışmalara ilgi duyan

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Psikologların çalışma saatleri görev yaptıkları kuruma göre değişebilir:

Devlet Kurumları ve Kamu Hastaneleri

• 08.00 – 17.00 mesai saatleri uygulanır

• Hafta sonu ve resmî tatiller genellikle tatildir

• Nöbet sistemi yoktur

Özel Klinikler ve Psikolojik Danışma Merkezleri

• Hafta içi ve cumartesi çalışma mümkündür

• Seanslara göre çalışma saatleri değişebilir

• Randevu sistemi ile çalışılır

Serbest Çalışan Psikologlar

• Esnek çalışma saatleri uygulanabilir

• Haftalık 30 – 45 saat arasında çalışılır

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

Psikologların izin hakları, çalıştıkları statüye bağlıdır:

Kamu Kurumlarında

• 1 – 10 yıl hizmet süresi: 20 gün yıllık izin

• 10 yıl üzeri hizmet süresi: 30 gün yıllık izin

• Resmî tatillerde çalışılmaz

• Hastalık, doğum, evlilik gibi özel izinler mevcuttur

Özel Sektörde

• İş Kanunu’na göre yıllık izin hakkı: En az 14 gün

• İşveren ile yapılan sözleşmeye bağlı olarak değişiklik gösterebilir

Ortalama Maaşlar (Türkiye Şartlarında)

2025 yılı itibariyle Türkiye’de psikolog maaşları, çalışılan kurum ve unvana göre farklılık gösterir.

Devlet Kurumları (Hastane, Rehberlik Merkezi, Cezaevi vb.)

• Yeni başlayan psikolog: 28.000 TL – 32.000 TL

• Deneyimli psikolog (5 yıl ve üzeri): 33.000 TL – 38.000 TL

• Aile danışma merkezleri ve özel görev yerlerinde ek ödeme alınabilir

Özel Psikolojik Danışma Merkezleri

• Başlangıç maaşı: 25.000 TL – 30.000 TL

• Klinik psikologlar: 35.000 TL – 50.000 TL

Serbest Psikologlar (Kendi ofisini açanlar)

• Seans başı ücret: 800 TL – 2.000 TL

• Aylık gelir: 40.000 TL – 150.000 TL arası (seans sayısına göre değişir)

Ek gelir modelleri:

• Eğitim ve seminer düzenleme

• Online danışmanlık hizmetleri

• Kitap ve yayın geliri

Sosyal Haklar

Psikologlar, kamu veya özel sektörde çalıştıkları duruma göre aşağıdaki sosyal haklara sahiptir:

• SGK (emeklilik ve sağlık güvencesi)

• Kıdem ve ihbar tazminatı (özel sektörde)

• Fazla mesai ücreti (kamu kurumlarında nadiren)

• Sendika üyeliği ve toplu sözleşme (devlet memuru statüsünde)

• Doğum, hastalık, evlilik ve mazeret izinleri

• Serbest çalışanlar için Bağ-Kur sigortası imkânı

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Psikologların çalışabileceği başlıca kurumlar şunlardır:

• Devlet hastaneleri (psikiyatri servisleri)

• Ruh sağlığı merkezleri (TRSM)

• Rehberlik ve araştırma merkezleri (RAM)

• Okullar (rehber öğretmen unvanı için formasyon gerekebilir)

• Cezaevleri ve adli kurumlar

• Aile danışma merkezleri

• Özel psikolojik danışma merkezleri

• Üniversiteler (akademik kariyer)

• Özel hastaneler

• STK’lar ve sosyal hizmet kuruluşları

• Kendi muayenehanesini açan psikologlar

Gelişen toplumlarda ruh sağlığına artan önem nedeniyle psikologlara olan ihtiyaç her geçen yıl artmaktadır.

Türkiye’de Yapılabilirliği

Psikologluk mesleği Türkiye genelinde kamu ve özel sektörde yaygın şekilde uygulanabilir. KPSS ile kamuya atama yapılmakta, özel kliniklerde ise doğrudan başvuru ve mülakat süreci ile istihdam gerçekleşmektedir. Büyükşehirlerde iş imkânı daha yoğun olmakla birlikte, Anadolu illerinde de istihdam artmaktadır.

Ayrıca özel muayenehane açmak isteyen klinik psikologların gerekli yasal prosedürleri (ruhsat, vergi kaydı vb.) tamamlamaları gerekir.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülür ?

• Lisans mezuniyet yaşı: Ortalama 22 – 23

• Yüksek lisans sonrası klinik psikolog olarak başlama yaşı: 25 – 26

• Yaş sınırı yoktur

• 60 yaş ve üzeri psikologlar hâlâ aktif olarak mesleğini sürdürebilir

• Deneyim arttıkça danışmanlık, eğitmenlik ve süpervizörlük gibi alanlara geçilebilir