Psikiyatr Nedir – Psikiyatr Nasıl Olunur – Psikiyatr Ne Kadar Kazanır?

Psikiyatr Nedir?

Psikiyatr; bireylerin ruh sağlığı problemlerini tanıyan, tedavi eden ve gerektiğinde ilaçla müdahalede bulunabilen tıp doktorudur.

Depresyon, anksiyete bozuklukları, şizofreni, bipolar bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve yeme bozuklukları gibi birçok psikiyatrik rahatsızlığın teşhisi ve tedavisi psikiyatrlar tarafından yapılır.

Psikiyatrlar; bireysel terapi, grup terapileri, psikofarmakolojik tedavi (ilaç tedavisi) ve gerektiğinde elektrokonvülsif terapi (EKT) gibi yöntemleri kullanırlar.

Psikoloji bilimiyle yakından çalışsalar da, psikiyatrlar tıp eğitimi aldıkları için ilaç yazma ve hastane ortamında ileri düzey tıbbi müdahalede bulunma yetkisine sahiptir.

Psikiyatr Nasıl Olunur?

Psikiyatr olmak için uzun ve ciddi bir eğitim süreci gerekir. Aşamalar şu şekildedir:

1. Tıp Fakültesi Okumak

• Bir Tıp Fakültesi'ne yerleşmek ve 6 yıllık tıp eğitimini tamamlamak ilk şarttır.

• Eğitim sonunda "Tıp Doktoru (Dr.)" unvanı alınır.

2. Tıpta Uzmanlık Sınavı'na (TUS) Girmek

• Mezuniyet sonrası TUS sınavına girilir.

• TUS’ta başarı göstererek Psikiyatri uzmanlık dalını kazanmak gerekir.

3. Psikiyatri Uzmanlık Eğitimi Almak

• 4 yıl süren uzmanlık eğitimi süresince teorik ve pratik ruh sağlığı eğitimi alınır.

• Psikiyatrik hastalıkların tanı, tedavi ve takibi üzerine yoğunlaşılır.

• Psikoterapi teknikleri, psikofarmakoloji ve klinik gözlem çalışmaları yapılır.

4. Uzmanlık Sonrası Çalışmaya Başlamak

• Uzmanlık eğitimini tamamlayanlar “Psikiyatri Uzmanı” (Psikiyatr) unvanı alır.

• İsteyenler ileri uzmanlık alanlarına (Çocuk-Ergen Psikiyatrisi, Adli Psikiyatri, Bağımlılık Psikiyatrisi gibi) yönelerek ek eğitimler alabilirler.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir?

Psikiyatr olmak için takip edilmesi gereken eğitim adımları:

• Tıp Fakültesi Mezuniyeti (6 yıl)

• Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS) ile Psikiyatri branşına yerleşmek

• Psikiyatri Uzmanlık Eğitimi (4 yıl)

Başlıca tıp fakülteleri:

• Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

• İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi

• Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

• Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi

• Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Bu süreç sonunda psikiyatr olabilirsin.

Kimlere Uygun?

Psikiyatr olmak için aşağıdaki özellikler çok önemlidir:

• İyi bir gözlem yeteneğine sahip olmak

• Sabırlı, dikkatli ve empatik bir yapıya sahip olmak

• İnsana ve insan psikolojisine ilgi duymak

• Stresli durumlar karşısında soğukkanlı kalabilmek

• İletişim becerilerinin güçlü olması

• Sürekli okumaya ve öğrenmeye açık olmak

• Etik değerlere ve hasta gizliliğine sıkı sıkıya bağlı olmak

Ayrıca, uzun ve yoğun eğitim sürecine dayanıklılık da gerekir.

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Psikiyatrların çalışma saatleri bulundukları kuruma ve pozisyona göre değişir:

• Hastane veya klinikte çalışan psikiyatrlar genellikle haftada 40-45 saat çalışır.

• Günde 8-9 saat hasta kabul edilir, tedavi ve takip yapılır.

• Nöbet sistemi: Devlet hastanelerinde ve büyük özel hastanelerde psikiyatrlar nöbet tutabilir.

• Özel muayenehanesi olanlar kendi çalışma saatlerini daha esnek belirleyebilir.

Yoğun hasta trafiği olan dönemlerde ek mesai yapılması da mümkündür.

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

• Kamu kurumlarında çalışan psikiyatrlar yılda 30 gün ücretli izin hakkına sahiptir.

• Özel hastanelerde çalışanlar için İş Kanunu hükümleri geçerlidir (en az 14 gün yıllık izin).

• Resmi tatil ve bayramlarda çalışılıyorsa ek izin veya ek ödeme yapılır.

• Kendi muayenehanesini işleten psikiyatrlar izin günlerini kendileri belirler.

Psikiyatr Ne Kadar Kazanır?

Psikiyatr maaşları çalışılan kuruma, deneyime ve hasta yoğunluğuna göre değişir:

• Devlet hastanesinde yeni başlayan bir psikiyatr: Aylık 70.000 TL - 90.000 TL maaş alır.

• Özel hastanede çalışan psikiyatr: Aylık 90.000 TL - 150.000 TL arasında maaş kazanabilir.

• Kendi muayenehanesini işleten psikiyatr: Aylık geliri 200.000 TL ve üzerine çıkabilir (hasta yoğunluğuna göre).

Ayrıca hastane dışı danışmanlıklar, seminerler, eğitim programları gibi ek gelir fırsatları da mevcuttur.

Sosyal Haklar

Kamu kurumlarında çalışan psikiyatrların sahip olduğu sosyal haklar şunlardır:

• SGK prim ödemesi

• Sağlık sigortası

• Emeklilik hakkı

• Fazla mesai ücretleri

• Yolluk ve tazminatlar

• Yıllık izin ve kıdem tazminatı

Özel hastanelerde ve serbest çalışanlarda haklar sözleşmeye göre değişir.

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Psikiyatrlar birçok farklı alanda çalışabilir:

• Devlet hastaneleri

• Üniversite hastaneleri

• Ruh sağlığı ve hastalıkları merkezleri

• Özel hastaneler

• Rehabilitasyon merkezleri

• Bağımlılık tedavi merkezleri

• Özel klinikler ve muayenehaneler

• Adli psikiyatri kurumları

• Akademik kariyer (üniversitelerde öğretim üyeliği)

Türkiye’de artan ruh sağlığı bilinci ve pandemi sonrası artan psikolojik destek talebi nedeniyle psikiyatrlar için iş potansiyeli yüksektir.

Türkiye’de Yapılabilirliği

Türkiye'de psikiyatr olmak son derece yapılabilir ve değerli bir meslektir:

• Ruh sağlığına olan toplumsal ilgi artmıştır.

• Özel klinik ve hastane sayısı hızla çoğalmaktadır.

• Kamu hastanelerinde ve Aile Sağlığı Merkezlerinde psikiyatr ihtiyacı her zaman vardır.

• Online terapi ve tele-tıp uygulamalarıyla yeni iş modelleri gelişmektedir.

Özellikle büyük şehirlerde (İstanbul, Ankara, İzmir) psikiyatrlar için hem kamu hem de özel sektörde birçok iş imkânı bulunmaktadır.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülebilir?

• Başlama yaşı: Tıp fakültesi ve uzmanlık süreci tamamlandığında genellikle 28-30 yaş arasında psikiyatr olarak çalışmaya başlanır.

• Emeklilik yaşı: Kamu kurumlarında 60 yaş civarı.

• Özel muayenehane sahibi psikiyatrlar için aktif meslek hayatı 65 yaş ve sonrasına kadar sürdürülebilir.

• Tecrübe ve isim kazandıkça danışmanlık ve eğitim gibi alanlara kayılabilir.