Oduncu Nedir – Oduncu Nasıl Olunur – Oduncu Ne Kadar Kazanır?

Oduncu Nedir?

Oduncu; ormanlardan ağaç kesimi yapan, kesilen ağaçları işleyerek yakacak odun, kereste, direk veya sanayi odunu haline getiren, bunları pazarlayan veya doğrudan halka satan kişidir.
Geleneksel anlamda oduncular, özellikle köylerde ve küçük yerleşim yerlerinde kışlık yakacak ihtiyaçlarını karşılamak için önemli bir görev üstlenmiştir.
Modern zamanlarda da odunculuk, orman işletmeleriyle işbirliği içinde, kontrollü kesim ve sürdürülebilir ormancılık uygulamalarıyla devam eden bir meslek haline gelmiştir.

Odunculuk, ağır fiziksel emek gerektiren, doğayla iç içe çalışılan ve ciddi bilgi birikimi isteyen bir meslek alanıdır.
Doğru ağaç seçimi, kesim teknikleri, güvenlik önlemleri ve çevre koruma bilinci odunculukta çok önemlidir.

Oduncu Nasıl Olunur?

1. Temel Eğitim Almak

• Oduncu olmak için zorunlu bir üniversite eğitimi yoktur.

• Ancak Orman İşçiliği ve Ağaç İşleri gibi alanlarda temel bilgi sahibi olmak büyük avantaj sağlar.

2. Orman Genel Müdürlüğü'nden (OGM) İzin Almak

• Türkiye'de ormanlardan ağaç kesimi yapmak için Orman İşletme Müdürlüklerinden izin almak gerekir.

• İzin belgeleri olmadan ağaç kesimi yapmak yasal değildir.

3. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Almak

• Motorlu testere (ağaç kesme makinesi) kullanımı, kişisel koruyucu donanım kullanımı ve ormanda güvenli çalışma hakkında temel eğitimler alınmalıdır.

• Halk Eğitim Merkezleri veya OGM eğitim programlarında bu kurslar verilir.

4. Fiziksel Yeterlilik ve Pratik Beceriler Kazanmak

• Ağaç kesimi ve taşıma işleri ağır fiziksel güç gerektirir.

• Kesim teknikleri, ağaç türleri bilgisi ve taşıma yöntemleri öğrenilerek meslekte uzmanlaşılır.

5. İster Bireysel Çalışmak İsterse Kooperatiflere Katılmak

• Bazı oduncular bireysel olarak çalışır, bazıları ise orman köy kooperatiflerine üye olarak büyük ihalelerle çalışır.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir?

Odunculuk için resmi bir lise ya da üniversite mezuniyeti zorunlu değildir.
Ancak destekleyici eğitimler büyük avantaj sağlar:

• Halk Eğitim Merkezleri:

  • Motorlu Testere Operatörlüğü Kursu

  • Ormancılık ve Ağaç Kesimi Kursları

• Meslek Liseleri:

  • Ağaç İşleri veya Orman Ürünleri bölümleri

• Tarım ve Ormancılık Meslek Yüksekokulları:

  • Ormancılık ve Orman Ürünleri Programı

Ayrıca Orman Genel Müdürlüğü'nün zaman zaman düzenlediği uygulamalı eğitimler de takip edilmelidir.

Kimlere Uygun?

Odunculuk mesleği şu kişisel özelliklere sahip bireyler için uygundur:

• Fiziksel olarak güçlü ve dayanıklı

• Doğada çalışmayı seven

• Zorlu hava ve arazi koşullarına uyum sağlayabilen

• El becerisi ve pratik zekası gelişmiş

• Dikkatli ve güvenlik kurallarına titizlikle uyan

• Sabırlı ve disiplinli çalışan

• Takım çalışmasına yatkın

• Çevre koruma bilinci yüksek

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Oduncuların çalışma düzeni mevsime ve iş yoğunluğuna göre değişir:

• Günlük: 6–10 saat

• Haftalık: 30–50 saat

• Çalışmalar genellikle sabah erken saatlerde başlar.

• Yaz ve sonbahar aylarında kesim işleri yoğunlaşır; kışın daha çok taşıma ve satış işleri yapılır.

Yoğun sezonlarda hafta sonları da çalışılabilir.

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

• Kendi işini yapan oduncular izinlerini kendileri belirler.

• Orman kooperatiflerine bağlı çalışan oduncular sezonluk çalışır ve sezon dışında dinlenme fırsatı bulur.

• Kurumsal firmalarda çalışan oduncular İş Kanunu’na tabi olup yılda en az 14 gün izin kullanabilirler.

Oduncu Ne Kadar Kazanır?

Oduncu gelirleri çalışılan bölgeye, sezon yoğunluğuna ve çalışılan alan büyüklüğüne göre değişir.

2025 Türkiye ortalaması:

• Sezonluk çalışan oduncu: 150.000 TL – 250.000 TL arası yıllık gelir

• Düzenli çalışan profesyonel oduncu: Aylık 20.000 TL – 35.000 TL

• Orman kooperatifi üzerinden çalışan oduncu: İş başına ödeme alır; büyük partilerde gelir artar.

Büyükşehirlerde yakacak odun satışları yapan oduncular kış aylarında ciddi kâr elde edebilir.

Sosyal Haklar

• Bireysel çalışan oduncular: Bağ-Kur üzerinden kendi sigortalarını yatırmak zorundadır.

• Kooperatif veya şirket çalışanları: SGK kapsamında çalışır, sağlık sigortası, emeklilik primi ve iş kazası sigortası gibi sosyal haklardan yararlanır.

Yeraltı ve ağır iş statüsünde çalışıldığından erken emeklilik imkanları da bulunur.

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Oduncular için çalışma alanları şunlardır:

• Orman köy kooperatifleri

• Yakacak odun satışı yapan işletmeler

• Kereste fabrikalarına hammadde temini

• Belediyelere ve kamu kurumlarına odun sağlama

• Bireysel odun ticareti (kışlık odun satışları)

• Şömine ve sobalık odun üretimi yapan tesisler

Türkiye’de kırsal bölgelerde ve büyük şehirlerin çevresinde odunculuğa her zaman ihtiyaç vardır.

Türkiye’de Yapılabilirliği

Türkiye, geniş orman varlıklarına sahip bir ülkedir.
Özellikle Karadeniz, Ege, Akdeniz ve Marmara bölgelerinde odunculuk sektörü oldukça aktiftir.
Kentsel dönüşüm ve inşaat sektörünün genişlemesiyle birlikte kereste ve yapı odunu talebi sürekli artmaktadır.
Ayrıca doğalgaza rağmen kışlık yakacak odun ihtiyacı devam ettiği için bu meslek canlılığını korumaktadır.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülür?

• Başlama yaşı: 18 yaş ve üzeri

• Sürdürme süresi: Fiziksel yeterliliğe bağlı olarak 55–60 yaşına kadar sürdürülebilir.

• İleri yaşlarda daha hafif işlere geçilerek (satış, sevkiyat gibi) meslek devam ettirilebilir.