Laborant Nasıl Olunur ? Laborant Ne Kadar Kazanır ?

Meslek Tanımı

Laborant, tıbbi, biyolojik, kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerin yapıldığı laboratuvarlarda görev alan teknik personeldir. Laborantlar, hastalıklara tanı koymak, biyolojik örnekleri incelemek ve analiz sonuçlarını raporlamak için çeşitli test ve ölçümler gerçekleştirir. Hastaneler, sağlık ocakları, özel laboratuvarlar, gıda ve çevre analiz merkezleri gibi pek çok alanda çalışabilirler.

Laborantlar, kan, idrar, dışkı, boğaz sürüntüsü gibi biyolojik materyallerin testlerini yapar. Bu testlerin doğru, hızlı ve güvenli şekilde sonuçlanmasını sağlamak, laborantın temel görevidir. Ayrıca, laboratuvar cihazlarının kullanımını ve bakımını yapar, örneklerin uygun şekilde alınmasını ve saklanmasını sağlar.

Laborant Nasıl Olunur ?

Laborant olabilmek için öncelikle sağlık ya da fen bilimleri alanında eğitim alınması gerekir. Türkiye’de laborant olmak için genellikle Tıbbi Laboratuvar Teknikleri ön lisans programı tercih edilir. Aşağıda bu sürecin adımları detaylı olarak açıklanmıştır:

1. Lise Eğitimi

Laborant olmak isteyen bireyler için en az lise mezunu olma şartı vardır. Aşağıdaki lise türlerinden mezun olmak bu alana yönelimi kolaylaştırır:

• Sağlık Meslek Liseleri (Laboratuvar Hizmetleri, Tıbbi Laboratuvar bölümleri)

• Fen Liseleri

• Anadolu Liseleri (sayısal ağırlıklı programlar)

• Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri

Sağlık meslek liselerinde laboratuvar teknikleriyle ilgili temel bilgiler ve staj uygulamaları sunulur.

2. Ön Lisans Eğitimi (Tıbbi Laboratuvar Teknikleri)

Laborant olmak isteyen bireyler, TYT (Temel Yeterlilik Testi) puanı ile Tıbbi Laboratuvar Teknikleri programına yerleşmelidir. Bu program:

• 2 yıl sürer

• Üniversitelere bağlı sağlık hizmetleri meslek yüksekokullarında verilir

• Teorik ve pratik laboratuvar eğitimi içerir

• Devlet, vakıf ve özel üniversitelerde okutulmaktadır

Eğitim süresince şu konular işlenir:

• Mikrobiyoloji

• Biyokimya

• Hematoloji

• Klinik laboratuvar uygulamaları

• Laboratuvar cihazlarının kullanımı

• Sterilizasyon ve hijyen kuralları

3. Staj ve Uygulamalı Eğitim

Program kapsamında öğrenciler, hastane ve özel laboratuvarlarda zorunlu staj yapar. Bu sayede iş ortamını tanıma ve pratik deneyim kazanma imkânı elde ederler. Uygulamalı eğitimler, mezuniyet sonrası işe geçişte büyük avantaj sağlar.

4. Mezuniyet Sonrası İş Başvurusu

Ön lisans diploması ile laborant unvanı alan kişiler kamu ve özel sektörde çeşitli laboratuvarlara başvurabilirler. Kamuda çalışmak isteyenler KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı)’na girerek atanabilir.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir ?

Laborant olmak için aşağıdaki eğitim adımları gereklidir:

• En az lise mezuniyeti (tercihen sağlık alanında)

• Tıbbi Laboratuvar Teknikleri ön lisans programını tamamlamak

• Zorunlu stajı başarıyla tamamlamak

• KPSS veya özel sektör iş başvurusu ile istihdam sürecine geçmek

Eğitim alınabilecek bazı üniversiteler:

• Hacettepe Üniversitesi

• Ege Üniversitesi

• İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa

• Akdeniz Üniversitesi

• Anadolu Üniversitesi

• İstanbul Medipol Üniversitesi

• Ondokuz Mayıs Üniversitesi

Kimlere Uygun ?

Laborantlık mesleği aşağıdaki kişisel özelliklere sahip bireyler için uygundur:

• Biyoloji ve kimyaya ilgi duyan

• Detaylara dikkat eden ve titiz çalışan

• Sorumluluk sahibi ve disiplinli

• El-göz koordinasyonu gelişmiş

• Cihazlarla çalışmaya yatkın

• Hijyen kurallarına uyan

• Ekip çalışmasına açık

• Stres altında dikkatini kaybetmeyen bireyler

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Laborantların çalışma saatleri görev yaptıkları kuruma göre değişebilir:

Devlet Hastaneleri

• Hafta içi: 08.00 – 17.00

• Nöbet usulü sistem olabilir (gece ve hafta sonu)

• Haftalık ortalama: 40 saat

Özel Hastaneler ve Laboratuvarlar

• Haftalık çalışma süresi: 45 – 48 saat

• Vardiyalı sistem olabilir

• Hafta sonu ya da resmi tatil günlerinde nöbet tutulabilir

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

Laborantların izin hakları çalıştıkları kurumun yapısına göre belirlenir:

Kamu Kurumları

• 1 – 10 yıl arası: 20 gün yıllık izin

• 10 yıl üzeri: 30 gün yıllık izin

• Resmî tatillerde çalışılıyorsa ek mesai ücreti veya izin verilir

• Doğum, ölüm, hastalık gibi durumlarda mazeret izni tanınır

Özel Sektör

• 1 yıl çalışana: 14 gün yıllık izin

• Hizmet süresine göre 20 – 26 güne çıkar

• Fazla mesai ve nöbet karşılığı ücret veya izin verilir

Ortalama Maaşlar (Türkiye Şartlarında)

2025 yılı itibariyle Türkiye'de laborant maaşları kurum ve deneyime göre değişiklik gösterir:

Devlet Kurumları

• Yeni başlayan laborant: 22.000 TL – 26.000 TL

• 5 yıl deneyimli: 27.000 TL – 32.000 TL

• Döner sermaye ve nöbet ücretiyle: 35.000 TL’ye kadar çıkabilir

Özel Hastaneler / Laboratuvarlar

• Başlangıç maaşı: 20.000 TL – 24.000 TL

• Deneyimli laborant: 26.000 TL – 34.000 TL

• Vardiya ve nöbet ödemeleri ile artış olabilir

Tıbbi Tahlil Merkezleri

• Ortalama: 24.000 TL – 30.000 TL

• Kurumun büyüklüğüne ve şehir konumuna göre maaş değişir

Sosyal Haklar

Laborantlar çalıştıkları kurumlara bağlı olarak aşağıdaki sosyal haklara sahiptir:

• SGK (emeklilik ve sağlık sigortası)

• Yıllık ücretli izin

• Kıdem ve ihbar tazminatı (özel sektörde)

• Fazla mesai ve nöbet ücreti

• Doğum ve hastalık izinleri

• İş kazası ve meslek hastalığı sigortası

• Sendikal haklar (kamu çalışanları için)

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Laborantlar için istihdam alanları oldukça geniştir:

• Devlet hastaneleri

• Üniversite hastaneleri

• Özel hastaneler

• Özel tıbbi tahlil laboratuvarları

• Halk sağlığı laboratuvarları

• Veteriner laboratuvarları

• Gıda ve çevre analiz laboratuvarları

• Eczacılık firmaları (AR-GE ve kalite kontrol)

• Kan bankaları ve kan merkezleri

Türkiye’de artan sağlık hizmetleri, laboratuvar cihazlarının yaygınlaşması ve teşhis ihtiyacının artması nedeniyle laborant mesleğine olan ihtiyaç da artmaktadır.

Türkiye’de Yapılabilirliği

Laborantlık mesleği Türkiye’nin tüm şehirlerinde yapılabilir. Her devlet hastanesinde ve özel sağlık kurumunda en az bir laboratuvar birimi bulunduğundan iş bulma imkânı oldukça geniştir. Büyük şehirlerde iş olanakları daha fazladır ancak rekabet oranı da yüksektir. Anadolu şehirlerinde ise KPSS puanıyla yerleşmek daha kolay olabilir.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülür ?

• Tıbbi Laboratuvar Teknikleri bölümü mezuniyet yaşı: 20 – 22

• Kamu veya özel sektörde mesleğe başlama yaşı: 21 – 23

• Fiziksel uygunluk sürdüğü sürece: 60 yaşına kadar meslek icra edilebilir

• Deneyim kazananlar laboratuvar sorumlusu veya denetçi tekniker olabilir

• Emeklilik sonrası özel sektörde danışmanlık yapılabilir