Çevrebilimci Nedir – Çevrebilimci Nasıl Olunur – Çevrebilimci Ne Kadar Kazanır

Çevrebilimci Nedir

Çevrebilimci, doğadaki canlı ve cansız varlıklar arasındaki ilişkileri, çevre üzerindeki insan etkilerini ve doğanın korunmasına yönelik çözümleri araştıran bilim insanıdır. Çevrebilimciler ekosistemleri inceler, çevre sorunlarını tespit eder, bu sorunlara yönelik bilimsel çalışmalar yapar ve sürdürülebilir yaşam modelleri geliştirmek için projeler üretirler.

Bu meslek dalı; biyoloji, kimya, fizik, jeoloji ve sosyal bilimlerin kesişiminde yer alır. Çevrebilimciler, doğal kaynakların korunması, kirliliğin önlenmesi, iklim değişikliğiyle mücadele, biyoçeşitliliğin sürdürülmesi ve çevresel politikaların oluşturulması gibi konularda kritik roller üstlenirler.

Çalışma alanları hem laboratuvar hem de sahadır. Çevrebilimciler sahada gözlemler yaparak veri toplar, laboratuvar ortamında bu verileri analiz eder ve sonuçları çeşitli kurumlara raporlar.

Çevrebilimci Nasıl Olunur

Çevrebilimci olabilmek için sistemli bir eğitim sürecinden geçmek ve çevre bilimleri alanında uzmanlaşmak gereklidir:

Lise Eğitimi

Çevrebilimci olmak isteyenlerin lise eğitiminde özellikle fen ağırlıklı derslere yönelmeleri tavsiye edilir. Biyoloji, kimya, fizik ve coğrafya gibi temel bilim derslerine ağırlık verilmesi önemlidir.

Üniversite Eğitimi

Çevrebilimci olmak için ilgili lisans programlarından birinden mezun olmak şarttır:

• Çevre Bilimleri

• Çevre Mühendisliği

• Biyoloji

• Ekoloji

• Jeoloji

• Orman Mühendisliği

Bu bölümlerde çevre sistemleri, ekosistemler, çevresel kimya, kirlilik kontrolü, doğal kaynak yönetimi gibi konular üzerine eğitim verilir.

Yüksek Lisans ve Doktora

Akademik kariyer hedefleyen veya uzmanlaşmak isteyen çevrebilimciler için yüksek lisans ve doktora yapmak büyük avantaj sağlar. Çevre Bilimleri Yüksek Lisansı veya Ekoloji alanında doktorayla daha derinlemesine bilgi edinilir ve araştırmacı kimlik güçlendirilir.

Staj ve Saha Deneyimi

Eğitim süresince çeşitli çevre ajanslarında, belediyelerde, çevre laboratuvarlarında ve sivil toplum kuruluşlarında staj yapmak, teorik bilgiyi pratik deneyimle desteklemek açısından çok önemlidir. Saha çalışmaları çevrebilimcinin en büyük deneyim kaynaklarından biridir.

Sertifikalar ve Sürekli Eğitim

Çevrebilimciler için ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi sertifikası, Çevre Görevlisi Belgesi gibi ek belgeler kariyerde ilerlemek için önemli avantajlar sağlar. Sürekli mesleki gelişim için seminerlere, kongrelere ve sertifikalı programlara katılmak da gerekir.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir

Çevrebilimci olmak isteyenlerin tercih edebileceği okullar ve bölümler şunlardır:

• Üniversitelerin Çevre Bilimleri Bölümleri

• Çevre Mühendisliği Fakülteleri

• Biyoloji, Ekoloji ve Jeoloji Bölümleri

• Ormancılık ve Doğa Koruma Bölümleri

Türkiye’de çevre bilimleri alanında uzman yetiştiren üniversiteler arasında İstanbul Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) gibi köklü kurumlar yer almaktadır.

Ayrıca yurtdışında eğitim almak isteyenler için Avrupa ve ABD'de çevrebilim alanında çok sayıda yüksek kaliteli program bulunmaktadır.

Kimlere Uygun

Çevrebilimci mesleği şu kişisel özelliklere sahip bireyler için uygundur:

• Doğaya ve çevreye büyük ilgi duyanlar

• Analitik düşünme ve araştırma yapma yeteneği yüksek olanlar

• Sabırlı, detaycı ve titiz çalışanlar

• Takım çalışmasına uyum sağlayabilenler

• Saha çalışmalarına fiziksel olarak dayanıklı olanlar

• Veri toplama, analiz ve raporlama becerilerine sahip olanlar

• Çevreyi koruma ve iyileştirme konusunda tutkulu olanlar

Çevrebilimci olmak isteyenlerin ayrıca değişen iklim koşullarına ve doğa olaylarına karşı dayanıklı, çözüm odaklı bireyler olması beklenir.

Günlük ve Haftalık Çalışma Saatleri

Çevrebilimcilerin çalışma saatleri, çalıştıkları kuruma ve projelere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir:

• Devlet kurumlarında çalışan çevrebilimciler genellikle haftada 5 gün, günde 8 saat çalışırlar.

• Araştırma projeleri veya saha çalışmaları sırasında günlük çalışma süresi 10-12 saate kadar çıkabilir.

• Acil durumlarda (çevre felaketleri, doğal afetler vb.) vardiyalı çalışma sistemine geçilebilir.

• Laboratuvar çalışmaları ve akademik projelerde yoğun mesai dönemleri yaşanabilir.

Çevrebilimcilerin sahaya çıktıkları günlerde fiziksel efor harcamaları gerekebilir.

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

Çevrebilimcilerin yıllık izin hakları çalıştıkları kuruma göre değişir:

• Kamu kurumlarında çalışan çevrebilimciler yılda en az 20 iş günü ücretli izin hakkına sahiptir.

• Özel sektörde çalışanlar için izin hakları, çalışılan süreye ve şirket politikasına bağlıdır.

• Akademik personel olarak çalışan çevrebilimciler yaz aylarında daha esnek çalışma ve izin planlaması yapabilirler.

• Araştırma projelerine bağlı olarak saha dönemlerinde izin kullanımı kısıtlı olabilir.

Çalışma alanına göre resmi bayramlar ve hafta sonları tatil yapılabilir ya da sahada çalışma gerekebilir.

Çevrebilimci Ne Kadar Kazanır

Çevrebilimcilerin kazançları çalıştıkları sektör, deneyim düzeyi ve uzmanlık alanına göre değişiklik gösterir:

• Yeni başlayan çevrebilimciler: Aylık 25.000 TL ile 40.000 TL arasında maaş alabilirler.

• Deneyimli çevrebilimciler: Aylık 45.000 TL ile 80.000 TL arası gelir elde edebilirler.

• Özel projelerde, uluslararası kuruluşlarda çalışan çevrebilimciler: Aylık 100.000 TL ve üzeri kazanç elde edebilir.

Akademik çalışmalarda veya uluslararası çevre projelerinde görev alan çevrebilimcilerin kazancı döviz bazında daha da yükselebilir.

Sosyal Haklar

Çevrebilimciler için sosyal haklar oldukça geniştir:

• Kamu kurumlarında çalışanlar: SGK kapsamında sağlık ve emeklilik haklarına sahiptirler.

• Özel sektörde çalışanlar: İşverenin sunduğu sosyal güvence ve yan haklardan yararlanırlar.

• Yurt dışı projelerinde çalışanlar: Ek sağlık sigortası, yaşam sigortası ve emeklilik fonlarına katılım gibi avantajlar elde edebilirler.

• Ayrıca, çevre mühendisleri odası gibi meslek kuruluşlarına üye olan çevrebilimciler meslek içi gelişim desteklerinden yararlanabilirler.

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Çevrebilimciler için geniş bir iş ağı bulunmaktadır:

• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

• Belediyeler ve yerel yönetimler

• Çevre Danışmanlık Firmaları

• Üniversiteler ve Araştırma Merkezleri

• Sivil Toplum Kuruluşları (STK’lar)

• Doğal kaynak yönetim şirketleri

• Enerji ve madencilik firmalarının çevre departmanları

• Uluslararası çevre koruma ajansları

Dünya genelinde artan çevresel duyarlılık, çevrebilimcilere olan ihtiyacı sürekli artırmaktadır. Türkiye’de de büyük altyapı projeleri, enerji santralleri ve sürdürülebilir şehircilik çalışmaları çevrebilimcilere yeni fırsatlar sunmaktadır.

Türkiye’de Yapılabilirliği

Türkiye’de çevrebilimci mesleği yapılabilirliği yüksek olan bir alandır:

• Özellikle son yıllarda artan çevresel düzenlemeler, ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) raporları ve iklim değişikliği eylem planları çevrebilimcilere iş imkanı yaratmıştır.

• İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde çevre danışmanlık firmalarının sayısı artmaktadır.

• Türkiye'nin AB çevre müktesebatına uyum süreci çevrebilimcilere uzun vadede yeni kariyer fırsatları doğurmaktadır.

Doğa koruma projeleri ve çevre eğitim programları da çevrebilimciler için yeni çalışma alanları açmaktadır.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülebilir

• Başlama yaşı: Üniversite lisans eğitimi tamamlandığında yani yaklaşık 22-24 yaş aralığında başlanabilir.

• Sürdürme yaşı: Fiziksel ve zihinsel yeterlilik sürdüğü sürece 65 yaşına kadar aktif şekilde çevrebilimci olarak çalışılabilir.

Akademik kariyer hedefleyen çevrebilimciler araştırmacı veya öğretim görevlisi olarak 70 yaşına kadar çalışmaya devam edebilirler.