Kayıkçı Nedir – Kayıkçı Nasıl Olunur – Kayıkçı Ne Kadar Kazanır?

Kayıkçı Nedir?

Kayıkçı, deniz, göl, nehir veya lagün gibi su yüzeylerinde insan, eşya veya turist taşıyan küçük tekneleri (kayık, sandal, motorlu küçük tekne) kullanan kişidir. Geleneksel anlamda kürekle kayık süren kişiler olarak bilinseler de, günümüzde birçok kayıkçı motorlu kayıklar ile de hizmet vermektedir.

Kayıkçılar genellikle kısa mesafelerde ulaşımı sağlar ya da turistik geziler, balık avı turları, göl çevresi gezileri, tarihi rota turları gibi faaliyetlerde görev alır. Meslek, hem fiziksel dayanıklılık hem de denizcilik bilgisi gerektirir.

Kayıkçı Nasıl Olunur?

Kayıkçı olmak için belirli teknik bilgi, pratik deneyim ve bazı yasal belgeler gereklidir. Özellikle motorlu kayık kullananlar için denizcilik mevzuatına uygun belge şarttır.

1. Temel Denizcilik Bilgisi Edinmek

Kayıkçılık yapacak kişinin şu konularda temel bilgi sahibi olması gerekir:

• Kürek çekme ve kayık kullanımı

• Yön bulma ve rüzgâr bilgisi

• Can güvenliği ve yüzme bilgisi

• Basit denizcilik terimleri ve manevra teknikleri

• Acil durum yönetimi (tekne devrilmesi, fırtına vb.)

2. Amatör Denizcilik Belgesi (ADB) Almak (Motorlu Kayık İçin)

Motorlu kayık kullanan kişiler için ADB zorunludur. Bu belgeyi almak için:

• 18 yaşını doldurmak

• ADB kursuna katılmak (ulaştırma bakanlığı onaylı)

• Teorik sınavı geçmek

• Sağlık raporu almak

• Yüzme bilmek

gereklidir.

ADB belgesi ile 24 metreye kadar özel tekneler (kayık, sandal, yat) kullanılabilir.

3. Kıyı Emniyetinden İzin Almak (Bazı Alanlar İçin)

Turistik yerlerde (örneğin Boğaziçi, Göcek, Dalyan, Uzungöl gibi) kayıkla ticari taşıma yapmak için:

• Kıyı Emniyeti’nden ticari izin

• Belediye veya kooperatif üyeliği

• Turizm Bakanlığı / Liman Başkanlığı’na kayıt

gibi ek işlemler gerekebilir.

4. Pratik Tecrübe Kazanmak

Kayıkçılığın en iyi öğrenilme yöntemi, deniz üzerinde pratik yapmaktır. Tecrübe kazanmak için:

• Tecrübeli bir kayıkçının yanında çalışmak

• Kendi küçük teknesiyle işe başlamak

• Tur firmalarında rehber yardımcılığı yapmak

faydalı olur.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir?

Kayıkçılık için özel bir okul şartı yoktur. Ancak şu eğitimler mesleğe katkı sağlar:

• Halk Eğitim Merkezleri – Denizcilik Temel Eğitimi

• İMEAK Deniz Ticaret Odası – Amatör Denizcilik Kursları

• İŞKUR destekli balıkçılık ve tekne kullanımı kursları

• Sahil Güvenlik / Liman Başkanlığı onaylı ADB eğitimleri

Kimlere Uygun?

Kayıkçılık mesleği aşağıdaki özelliklere sahip bireyler için uygundur:

• Yüzme bilen ve suya alışkın

• Fiziksel olarak dayanıklı

• Açık havada çalışmayı seven

• Müşteriyle iletişimi güçlü

• Gemi, deniz, doğa ve geleneksel mesleklere ilgi duyan

• Rüzgâr, akıntı ve yön tayininde dikkatli

• Sorumluluk sahibi ve güvenlik bilinci olan

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Kayıkçılar mevsime ve çalıştıkları bölgeye göre farklı zaman aralıklarında hizmet verir:

• Yaz sezonu: Sabah 08.00 – akşam 20.00 arası

• Kış sezonu: Daha kısa süreli ve az yoğun

• Haftalık çalışma süresi: 40 – 60 saat

• Özellikle hafta sonları, bayram ve tatil dönemlerinde yoğunluk artar

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

Kendi işini yapan kayıkçılar için izin tamamen kişisel tercihe bağlıdır. Turizm sezonu dışında (genellikle kasım – mart arası) doğal tatil süresi oluşur.

Turizm şirketlerinde çalışan kayıkçılar:

• 14 – 20 gün arası yıllık izin kullanabilir

• Resmî tatillerde çalışma varsa mesai ücreti ödenir

Kayıkçı Ne Kadar Kazanır?

2025 yılı itibariyle bir kayıkçının kazancı, sezona, bölgeye ve müşteri yoğunluğuna göre değişir:

Serbest Çalışan (Kendi Kayığıyla)

• Tek tur ücreti: 300 TL – 1.500 TL (bölgeye göre değişir)

• Günlük sefer sayısı: 3 – 8 tur

• Günlük gelir: 2.000 TL – 7.000 TL

• Aylık kazanç: 60.000 TL – 150.000 TL arası (turistik bölgelerde)

Tur Şirketinde Çalışan

• Maaş: 20.000 TL – 35.000 TL

• Prim + bahşiş ile ek kazanç sağlanabilir

• Yabancı dil bilen kayıkçılar daha yüksek kazanç elde eder

Sosyal Haklar

Kendi işini yapanlar:

• Vergi mükellefi olabilir (Bağ-Kur kaydı gerekir)

• İsteğe bağlı sigorta

• Belediye veya kooperatif üzerinden ruhsat ve denetim süreci

Bir firmaya bağlı çalışanlar:

• SGK (sağlık + emeklilik)

• Yıllık izin hakkı

• Prim ve fazla mesai ücreti

• Kıyafet, can yeleği, ekipman temini

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Kayıkçılar için iş alanları aşağıdaki gibi geniştir:

• Turistik bölgelerde göl, nehir ve deniz kenarları

• Tarihi bölgelerde nostaljik tekne turları

• Balıkçılık kooperatifleri

• Rehberli doğa gezileri (örneğin Dalyan, Sapanca, Van Gölü)

• Otellerin sahil hizmet birimleri

• Belediye destekli ulaşım rotaları (örneğin İstanbul Haliç – Boğaz içi taşımacılığı)

Türkiye’de Yapılabilirliği

Kayıkçılık Türkiye’de hem geçim kaynağı hem de turistik faaliyet olarak yapılabilir. En çok tercih edilen bölgeler:

• İstanbul – Boğaz, Haliç, Adalar

• Antalya – Kaleiçi, Demre, Kekova

• Muğla – Dalyan, Göcek, Fethiye

• Van Gölü – Akdamar Adası ulaşımı

• Sapanca Gölü, Eğirdir Gölü, Bafa Gölü

• Karadeniz’de doğal gölet ve akarsu kenarları

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülür?

• Başlama yaşı: 18 yaş ve üzeri

• Genç yaşta başlanabilir, özellikle yaz sezonunda öğrencilere fırsat sunar

• Fiziksel yeterlilik sürdükçe 60 yaşına kadar yapılabilir

• Yaş ilerledikçe rehberlik veya yönetim pozisyonlarına geçiş yapılabilir