Işıkçı Nasıl Olunur – Işıkçı Nedir – Işıkçı Ne Kadar Kazanır?

Işıkçı Nedir?

Işıkçı, sinema, dizi, tiyatro, konser, fotoğraf çekimi veya televizyon programı gibi görsel prodüksiyonlarda ışık sistemlerinin kurulumu, yönetimi ve efektlerinin ayarlanmasından sorumlu teknik uzmandır. Diğer adıyla ışık teknisyeni ya da sahne ışıkçısı olarak da anılır.

Bir ışıkçının görevi sadece ışık açmak değil; sahnenin atmosferini oluşturmak, görüntünün duygusunu güçlendirmek ve çekim sırasında yönetmenin isteklerine uygun ışık senaryosu oluşturmaktır. Görüntü yönetmeniyle birlikte çalışarak sahneye doğru ışık açısı, parlaklık, yumuşaklık ve gölgelendirme kazandırır.

Işıkçı Nasıl Olunur?

Işıkçı olmak için teknik bilgi, görsel algı ve pratik deneyim önemlidir. Aşağıdaki adımlar izlenerek mesleğe adım atılabilir:

1. Sektöre Gözlemle Başlamak

Işıkçılık genellikle bir ekip içinde öğrenilen, uygulamalı bir meslektir. İlk adım olarak:

• Setlerde ya da tiyatro sahnelerinde gözlemci veya yardımcı eleman olarak çalışmak

• Işık kurulumu izlemek

• Farklı ışık türlerini ve cihazları tanımak

önemlidir.

2. Teknik Eğitim Almak (Opsiyonel Ama Önerilir)

Işıkçı olmak için üniversite mezunu olma şartı yoktur. Ancak teknik bilgiyi profesyonel seviyeye taşımak için şu eğitimler faydalıdır:

• Meslek liseleri (Elektrik, Elektronik, Görsel Sanatlar, Sahne Teknolojileri)

• Üniversitelerin Radyo-Televizyon, Sahne Sanatları veya Sinema-TV bölümleri

• Özel ışık teknisyenliği kursları

• Tiyatro / sinema derneklerinin düzenlediği uygulamalı atölyeler

3. Ekipman Bilgisi ve Uygulamalı Tecrübe Kazanmak

Bir ışıkçı şu cihazlara hâkim olmalıdır:

• Fresnel spot, led projektör, par can, moving head

• Işık konsolu (DMX kontrol sistemleri)

• Filtreler (renk jelleri), reflektörler, difüzörler

• Işık ayakları, statifler, güvenlik bağlantıları

Ayrıca kablolama, elektrik güvenliği ve yüksekte çalışmaya dair temel bilgiye de sahip olunmalıdır.

4. Yardımcıdan Işık Şefliğine Yükselmek

Sektörde genellikle şu kariyer basamakları vardır:

• Işık asistanı (stajyer/yardımcı)

• Işık teknisyeni

• Işık operatörü

• Baş ışıkçı / Işık şefi (setin ışık sorumlusu)

Yıllar geçtikçe yetenek ve tecrübe ile ekip yöneticiliğine geçilebilir.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir?

Işıkçılık için zorunlu bir okul yoktur. Ancak şu eğitimler mesleki gelişimi destekler:

• Güzel Sanatlar Liseleri (Sahne Sanatları, Görsel Sanatlar)

• Meslek Yüksekokulları (Sahne ve Gösteri Sanatları Teknolojisi)

• Üniversiteler – Radyo Televizyon, Sahne Işık ve Dekor Tasarımı

• Halk Eğitim / İSMEK / BUSMEK kursları (teknik sahne kursları)

Kimlere Uygun?

Işıkçı mesleği şu özelliklere sahip bireyler için uygundur:

• Teknik aletlerle çalışmayı seven

• Elektrik ve görselliğe ilgisi olan

• Sorumluluk sahibi ve disiplinli

• Dikkatli ve güvenlik kurallarına uyan

• Takım çalışmasına yatkın

• Fiziksel olarak aktif

• Gece çalışmasına ve yoğun tempoya uyumlu

• Yaratıcılık ve estetik algısı güçlü

Günlük / Haftalık Çalışma Saatleri

Işıkçıların çalışma saatleri, projeye göre büyük farklılık gösterebilir:

• Dizi / film setlerinde: 10 – 18 saat arası çalışma olabilir

• Tiyatro: Prova + gösteri saatlerine göre çalışılır (genellikle akşam)

• Canlı yayınlar / konserler: Gece saatlerinde aktif olunur

• Haftalık ortalama çalışma süresi: 50 – 70 saat

Setlerin yoğun temposu nedeniyle vardiyalı ya da proje bazlı sistemle çalışılır.

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

• Serbest çalışan ışıkçılar için izin, proje aralarında olur

• Tiyatro veya kurum bünyesinde çalışanlar:

  • 1 – 5 yıl: 14 gün

  • 5 – 15 yıl: 20 gün

  • 15 yıl üzeri: 26 gün

• Bayramlar ve hafta sonlarında çalışma olağandır (özellikle canlı etkinliklerde)

Işıkçı Ne Kadar Kazanır?

2025 yılı itibariyle ışıkçı maaşları, deneyim ve çalışma alanına göre değişiklik göstermektedir:

Yeni Başlayan (Yardımcı)

• Günlük ücret: 700 TL – 1.000 TL

• Aylık ortalama: 18.000 TL – 25.000 TL

Deneyimli Işıkçı

• Günlük ücret: 1.200 TL – 2.000 TL

• Aylık kazanç: 30.000 TL – 50.000 TL

Işık Şefi / Operatör

• Büyük projelerde: 50.000 TL – 100.000 TL (aylık proje bazlı kazanç)

Ek gelirler:

• Ekipman kiralama

• Işık tasarımı hizmeti

• Özel organizasyonlar (düğün, festival, fuar)

Sosyal Haklar

• Kurumsal çalışanlar için:

  • SGK

  • Yıllık izin

  • Fazla mesai ücreti

  • Yol + yemek desteği

• Serbest çalışanlar:

  • Vergi kaydı (şahıs şirketi veya serbest meslek makbuzu)

  • İsteğe bağlı sigorta

  • Ekipman faturası kesebilme

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Işıkçılar aşağıdaki alanlarda iş bulabilir:

• Dizi / film prodüksiyonları

• Tiyatro sahneleri

• Konser ve festival organizasyonları

• Fotoğraf stüdyoları

• Televizyon kanalları

• AVM etkinlik alanları

• Düğün / organizasyon şirketleri

• Devlet tiyatroları ve kültür merkezleri

Teknolojiye hâkim ve yaratıcı ışıkçılara her geçen gün daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır.

Türkiye’de Yapılabilirliği

Işıkçılık Türkiye’de özellikle büyük şehirlerde aktif olarak yapılan bir meslektir. Öne çıkan iller:

• İstanbul: Dizi, film ve televizyon sektörünün merkezi

• Ankara, İzmir: Tiyatro ve devlet sanatları yoğun

• Antalya, Muğla: Yaz festivalleri ve düğün organizasyonları

Ayrıca turizm bölgelerinde ve sanatsal faaliyetlerin olduğu her şehirde yapılabilir.

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülür?

• Başlama yaşı: 18 – 22 (teknik eğitim sonrası ya da stajyerlik dönemi)

• Fiziksel olarak uygun olanlar 50 – 55 yaşına kadar aktif çalışabilir

• Tecrübeli kişiler ilerleyen yaşlarda:

  • Işık şefi

  • Ekip lideri

  • Eğitmen ya da tasarımcı olabilir