Şoför Nedir – Şoför Nasıl Olunur – Şoför Ne Kadar Kazanır?

Şoför Nedir?

Şoför, kara taşıtlarını (otomobil, minibüs, otobüs, kamyon, tır vb.) kurallara uygun şekilde kullanarak yolcu, yük, eşya veya özel kişileri güvenli bir şekilde taşıyan profesyonel sürücüdür. Şoförlük, hem özel sektör hem de kamu alanında farklı türde taşıma işlerini kapsayan geniş bir meslek grubudur.

Şoförlük yalnızca direksiyon başında olmakla sınırlı değildir. Aynı zamanda:

• Araç bakımı ve temizliği

• Trafik kurallarına tam uyum

• Zamanında teslimat veya varış

• Yolcu ya da müşteri memnuniyeti

• Araç içi ve çevresel güvenlik

gibi sorumlulukları da içerir.

Şoför Nasıl Olunur?

Şoför olabilmek için belirli belgeler ve yeterlilikler gereklidir. Bu süreç, kullanılacak araç türüne göre değişebilir.

1. Temel Şartlar

Şoför olmak isteyenlerde aranan genel şartlar:

• En az ilkokul mezunu olmak

• 18 yaşını doldurmuş olmak

• Geçerli sürücü belgesine sahip olmak

  • Otomobil: B sınıfı

  • Kamyon: C sınıfı

  • Otobüs: D sınıfı

  • TIR: CE sınıfı

• Adli sicil kaydı temiz olmak

• Sağlık raporu almak (ehliyet için)

• Trafik kurallarına hâkim, dikkatli ve sabırlı olmak

Bazı şoförlük pozisyonlarında SRC ve psikoteknik belgesi zorunlu olabilir.

2. Gerekli Belgeler

Kullanılan araca ve taşınan yüke göre şu belgeler gerekir:

• Ehliyet (uygun sınıfta)

• SRC Belgesi:

  • SRC 1 – Uluslararası yolcu

  • SRC 2 – Yurtiçi yolcu

  • SRC 3 – Uluslararası yük

  • SRC 4 – Yurtiçi yük

• Psikoteknik Değerlendirme Belgesi

• İlk yardım eğitimi (tercih sebebi)

Ehliyet ve SRC belgesi olan bireyler hem özel hem de ticari taşımacılıkta çalışabilir.

3. Deneyim ve Eğitim

• Yeni başlayanlar, kurye, kargo ve servis taşımacılığı gibi alanlarda işe başlayabilir

• Deneyimli şoförler genellikle maaş + prim sisteminde çalışır

• Şirketler veya kamu kurumları, deneyime göre şoför seçimi yapar

Ayrıca MEB onaylı kurslarda "Profesyonel Sürücülük" ve "Ticari Taşımacılık" eğitimi alınabilir.

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir?

Şoför olmak için zorunlu bir okul mezuniyeti aranmamakla birlikte aşağıdaki eğitimler avantaj sağlar:

• Meslek liseleri – Motorlu Araçlar Teknolojisi bölümü

• MEB onaylı sürücü kursları (B, C, D, E sınıfı ehliyet)

• SRC kursları (yolcu/yük taşımacılığı için)

• İŞKUR’un şoförlük ve sürücülük mesleki eğitimleri

Kimlere Uygun?

Şoförlük mesleği şu kişisel özelliklere sahip bireyler için uygundur:

• Trafik kurallarına uyan, dikkatli bireyler

• Uzun süre direksiyon başında kalabilenler

• Zaman yönetimi güçlü, dakik ve sorumluluk sahibi kişiler

• Sabırlı, iletişimi kuvvetli, müşteri memnuniyetine önem veren sürücüler

• Fiziksel ve zihinsel dayanıklılığı olan bireyler

Günlük ve Haftalık Çalışma Saatleri

Şoförlerin çalışma saatleri görev türüne göre değişir:

• Günlük: 8 – 14 saate kadar çıkabilir (yasal sınırlar dâhilinde)

• Haftalık: Ortalama 45 – 60 saat

• Ticari taşımacılıkta: Vardiyalı sistem uygulanabilir

• Özel şoförlerde: Esnek mesai ve bekleme süresi vardır

Kargo, tır ve şehirlerarası taşımacılıkta gece sürüşü de mümkündür.

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

Sigortalı çalışan şoförler, 4857 sayılı İş Kanunu’na göre:

• 1 – 5 yıl çalışanlar: 14 gün yıllık ücretli izin

• 5 – 15 yıl: 20 gün, 15 yıl üzeri: 26 gün

• Resmi tatillerde çalışılması durumunda ek ücret verilir

• Evlenme, doğum, ölüm gibi durumlarda yasal izin hakkı tanınır

Şoför Ne Kadar Kazanır?

Şoför maaşları taşıma türüne, araç sınıfına ve çalışılan kuruma göre değişir.

2025 Ortalama Şoför Maaşları:

Kargo / Kurye / Servis Şoförü:

• 25.000 TL – 35.000 TL

Özel Şoför:

• 30.000 TL – 45.000 TL

Kamyon / TIR Şoförü:

• 35.000 TL – 55.000 TL

Yurtdışı taşımacılık yapanlar:

• 60.000 TL – 100.000 TL + harcırah

Ek gelirler:

• Sefer başı prim

• Fazla mesai ücreti

• Yurt dışı görev ödeneği

• Yemek ve yol destekleri

Sosyal Haklar

Şoförlerin sosyal hakları, sigortalı çalışmaları durumunda şunları kapsar:

• SGK sağlık ve emeklilik sigortası

• Kıdem ve ihbar tazminatı

• Yıllık ücretli izin hakkı

• Fazla mesai ve resmi tatil ücreti

• Yemek, yol ve servis yardımları

• Şirket aracı tahsisi (göreve bağlı olarak)

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Şoförler çok geniş bir alanda istihdam edilebilir:

• Kargo ve lojistik firmaları (Yurtiçi Kargo, Aras, MNG vb.)

• Özel şoförlük hizmetleri (şirketler, bireysel talepler)

• TIR ve kamyon taşımacılığı (iç ve dış nakliye firmaları)

• Servis taşımacılığı (okul, personel servisleri)

• Kamu kurumları ve belediyeler

• Yemek ve market dağıtım firmaları

• Araç kiralama ve transfer hizmetleri

Türkiye’de Yapılabilirliği

Türkiye’de şoförlük mesleği yaygın, erişilebilir ve yapılabilirliği yüksek bir alandır:

• Şehirleşme ve sanayileşme arttıkça taşımacılık ihtiyacı da artmaktadır

• E-ticaretin büyümesiyle birlikte kargo ve kurye şoförlerine olan talep yükselmiştir

• Ulaştırma ve Lojistik sektörünün büyümesi, nitelikli şoför ihtiyacını sürekli hale getirmiştir

• Şoförlük, yaş ve eğitim engeli olmadan geniş kesimlere istihdam sağlar

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülebilir?

• Başlama yaşı: 18 – 21 yaş arası (araç türüne göre ehliyet alımı sonrası)

• Sürdürme yaşı: Genellikle 60 – 65 yaşına kadar

• Emeklilik: SGK’ya bağlı olarak prim gününü ve yaşını dolduranlar emekli olabilir

• Emeklilik sonrası: Tecrübeli şoförler özel hizmetler ya da kısa süreli işler alabilir