Manav Nedir – Manav Nasıl Olunur – Manav Ne Kadar Kazanır?

Manav Nedir?

Manav; sebze, meyve ve bazı temel gıda ürünlerinin satışını yapan küçük ölçekli perakende işletme sahibine verilen mesleki unvandır. Mahalle kültürünün vazgeçilmez parçası olan manavlar, müşterilerine günlük taze ürün sunmayı amaçlayan esnaflardır. Büyük market zincirlerine kıyasla daha doğal, samimi ve müşteri odaklı hizmet sunarlar.

Manavlık, hem ürün bilgisi hem müşteri ilişkisi hem de emek gerektiren bir meslektir. Günlük olarak hâl piyasası takibi, ürün tazeliği kontrolü, fiyatlama ve sergileme gibi birçok sorumluluk içerir.

Manavların sattığı ürün grupları şunlardır:

• Mevsimlik sebze ve meyveler

• Patates, soğan, sarımsak gibi temel gıda ürünleri

• Bazı kuru gıdalar (bakliyat, ceviz, kuru kayısı, incir vb.)

• Yeşillikler (maydanoz, nane, roka vb.)

• Bazı manavlar yumurta, limonata, turşu, taze sıkma meyve suyu gibi ek ürünler de sunabilir

Manav Nasıl Olunur?

Manav olmak için herhangi bir üniversite diploması gerekmez, ancak iş kurmak için bazı yasal ve ticari süreçler izlenmelidir. Aynı zamanda mesleki deneyim ve pazarlama bilgisi de başarıda büyük rol oynar.

1. Temel Şartlar

• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak

• En az ilkokul mezunu olmak

• 18 yaşını doldurmuş olmak

• Adli sicil kaydının temiz olması

• Gıda satışı için gerekli izinleri almak

• Günlük çalışmaya ve fiziksel emeğe uygun olmak

2. Gerekli Belgeler

Manavlık yapmak isteyen kişilerin aşağıdaki yasal belgeleri tamamlaması gerekir:

• Nüfus cüzdanı fotokopisi

• İkametgâh belgesi

• 2 adet vesikalık fotoğraf

• Adli sicil kaydı

• Vergi dairesinden alınan vergi levhası

• Esnaf ve Sanatkârlar Odası kaydı

• Belediye'den alınan işyeri açma ve çalışma ruhsatı

• Gıda satışına ilişkin olarak Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü'nden alınan belge

• Kira kontratı ya da dükkân tapusu

Hangi Okul ya da Eğitim Gerekir?

Manav olmak için belirli bir akademik eğitim şartı bulunmaz. Ancak işini profesyonelce yürütmek isteyenler için bazı eğitimler oldukça faydalıdır.

Faydalı Eğitimler:

• Halk Eğitim Merkezleri: “Perakende Satış”, “Sebze-Meyve Yetiştiriciliği”, “Toptan ve Perakende Ticaret”

• KOSGEB: Girişimcilik eğitimi (kendi işini kurmak isteyenler için)

• Ziraat Odaları ve İlçe Tarım Müdürlükleri: Ürün saklama, taşıma ve kalite sınıflandırması eğitimleri

• Temel muhasebe ve işletme yönetimi kursları: Günlük gelir-gider takibi için önemli bir bilgi altyapısı sağlar

Kimler Manavlığa Uygundur?

Manavlık; sabah erken kalkmayı, fiziksel dayanıklılığı ve müşteriyle iyi iletişim kurmayı gerektiren bir meslektir. Bu işi sürdürebilmek için aşağıdaki özellikler önemlidir:

• Fiziksel dayanıklılığı yüksek olan bireyler

• Dürüst, güvenilir ve müşteri odaklı yaklaşım sergileyenler

• Ürün bilgisine sahip ya da öğrenmeye istekli olanlar

• Sebze-meyve konusunda dikkatli, titiz ve özenli çalışanlar

• İyi iletişim kurabilen, güler yüzlü kişiler

• Erken saatlerde çalışmaya ve soğukta-sıcakta açık alanda çalışmaya uygun kişiler

Günlük ve Haftalık Çalışma Saatleri

Manavlar genellikle sabah çok erken saatlerde hale giderek ürün alımı yapar, ardından dükkânlarını açarlar. İş temposu yoğundur.

• Günlük ortalama çalışma süresi: 12 – 14 saat

• Sabah başlama saati: Genellikle 05:00 – 06:00 (hal alışverişi)

• Akşam kapanış: 19:00 – 21:00

• Haftalık toplam süre: 70 – 80 saat

• Hafta sonu ve resmî tatillerde genellikle açıktırlar

• Bayram öncesi gibi yoğun dönemlerde mesai süresi artabilir

Yıllık İzin Hakkı ve Tatil Durumu

Kendi işini yapan manavlar için izin durumu kişisel tercihe bağlıdır. Ancak çalışmadıklarında gelir elde edilemediği için genellikle kısa tatiller tercih edilir.

• Güvenilir bir çalışana devrederek kısa süreli tatil yapılabilir

• Sezon dışı dönemlerde (örneğin yaz sonu) tatil planlanabilir

• Dini ve resmî bayramlarda çalışma devam edebilir, bazıları için bu dönemler yoğun satış fırsatıdır

• Sigortalı çalışan manav elemanları için yıllık izin, hastalık izni ve diğer sosyal haklar geçerlidir

Manav Ne Kadar Kazanır?

Manavlıkta kazanç; iş yerinin konumu, satış hacmi, ürün kalitesi ve müşteri memnuniyetine bağlı olarak değişir.

2025 Yılı Ortalama Aylık Kazançlar:

• Küçük mahalle manavı: 20.000 TL – 30.000 TL

• Orta ölçekli manav: 30.000 TL – 50.000 TL

• Yoğun lokasyonda, yüksek cirolu manav: 60.000 TL – 100.000 TL (brüt ciro, giderler hariç)

Etkileyen Faktörler:

• Ürün tedarik maliyetleri ve doğru zamanlama ile alım

• Hal fiyatlarının takibi

• Müşteriye özel kampanyalar, indirimler

• Sebze-meyve dışında kuru gıda ve yan ürün satışı

• Temiz, düzenli ve estetik sergileme

Sosyal Haklar

Sosyal haklar, manavın kendi işini yapıp yapmadığına ya da bir iş yerinde çalışıp çalışmadığına göre değişir.

Kendi İşini Yapanlar:

• Bağ-Kur sigortası ile sağlık hizmeti ve emeklilik hakkı

• Vergi levhası ve oda kaydı ile resmî işletme kimliği

• Devletin esnaf kredisi, teşvik ve hibelerinden yararlanma hakkı

• Emekli olduktan sonra da işletmeyi sürdürebilme

Çalışan Manavlar:

• SGK güvencesi

• Kıdem ve ihbar tazminatı

• Fazla mesai ve tatil çalışması için ücret

• Yıllık izin, doğum izni, hastalık izni gibi haklar

İş Bulma Alanları ve Potansiyeli

Manavlık hem bireysel girişim hem de zincir marketlerin içinde çalışma olarak iki yönlü bir meslek alanı sunar.

İş olanakları şunlardır:

• Kendi dükkânını açarak bağımsız manavlık yapmak

• Zincir marketlerin meyve-sebze reyonlarında çalışmak

• Semt pazarlarında tezgâh açmak

• Mobil manav aracıyla gezici satış yapmak

• Organik ürün satış noktalarında çalışmak ya da açmak

• E-ticaret üzerinden taze meyve-sebze satışı başlatmak

Türkiye’de Yapılabilirliği

Manavlık, Türkiye’de hâlâ geçerliliğini koruyan bir esnaflık dalıdır. Özellikle zincir marketlerin dışında kalan bölgelerde, köylerde ve mahalle kültürünün devam ettiği alanlarda önemlidir.

Avantajlar:

• Görece düşük sermaye ile başlanabilir

• Hızlı nakit dönüşü sağlar

• Müşteri memnuniyeti yüksek olduğunda sadık müşteri kitlesi oluşur

• Esnaf desteklerinden ve vergi avantajlarından faydalanılabilir

Dezavantajlar:

• Uzun çalışma saatleri

• Fiziksel olarak yorucu bir iş

• Hava koşullarından etkilenme

• Taze ürün satıldığı için fire (çürüyen, bozulma) oranı yüksektir

• Market zincirleriyle rekabet zor olabilir

Kaç Yaşında Başlanabilir, Kaç Yaşına Kadar Sürdürülebilir?

• Başlama yaşı: Genellikle 15 – 16 yaş (çıraklıkla), 18 yaş (resmî olarak)

• Devam süresi: Fiziksel sağlık elverdiği sürece 60 – 65 yaşa kadar sürdürülebilir

• Emekli olduktan sonra da iş devam ettirilebilir ya da başka birine devredilebilir